W najbliższych latach struktura ludności i wieku społeczeństwa ulegnie znacznej zmianie. Zwiększy się udział osób starszych. Nie wszyscy będą się starzeć zachowując pełnię zdrowia, stąd wiele osób zdanych będzie na wsparcie innych, którzy zapewnią im odpowiednią pielęgnację.
Żywienie stanowi ważny element w opiece nad osobami w starszym wieku. Jedzenie i picie, oprócz dostarczania energii, składników odżywczych i substancji biologicznie czynnych, ma jednocześnie aspekty psychiczne i społeczne. W książce przedstawiono ten temat z różnych perspektyw, uwzględniając:
znaczenie żywienia i różnych składników pokarmowych,
zmiany występujące w okresie starości, które wpływają na jedzenie i przyjmowanie płynów,
postępowanie w przypadku nieprawidłowego sposobu żywienia i niedożywienia,
organizację otoczenia,
specjalne sytuacje w opiece nad osobami starszymi, takie jak planowanie opieki w przypadku zaburzeń odżywiania lub współpraca ze specjalistami z innych dziedzin.
Spis treści:
Przedmowa . V
Wskazówki dla czytelników VI
O Autorkach VII
Źródła ilustracji VIII
Spis treści . IX
1 Podstawy nauki o żywieniu . 1
1.1 Jedzenie i picie sprzyja
duszy i ciału . 1
1.2 Sposób odżywiania w ciągu życia
kształtują potrzeby . 2
1.3 Dieta pełnowartościowa
(podstawowa) . 3
1.3.1 Płyny 3
1.3.2 Pieczywo, produkty zbożowe i ziemniaki 4
1.3.3 Warzywa i owoce 5
1.3.4 Mleko i produkty mleczne 5
1.3.5 Mięso, wędliny, ryby i jaja . 5
1.3.6 Tłuszcze i oleje 5
1.3.7 Przykładowy jadłospis żywienia
pełnowartościowego . 6
1.4 Składniki odżywcze w żywności . 6
1.4.1 Woda 7
1.4.2 Węglowodany . 7
1.4.3 Białko 8
1.4.4 Tłuszcze 9
1.4.5 Witaminy 10
1.4.6 Składniki mineralne . 17
1.4.7 Roślinne metabolity wtórne . 22
1.4.8 Błonnik pokarmowy 22
1.5 Informacje dodatkowe: przechodzenie
pokarmu przez organizm 23
1.5.1 Jama ustna . 24
1.5.2. Zęby . 24
1.5.3 Przełyk 25
1.5.4 Żołądek 25
1.5.5 Jelito cienkie . 25
1.5.6 Jelito grube . 26
1.6 Informacje dodatkowe: wskazówki
dotyczące używek . 26
1.6.1 Alkohol . 26
1.6.2 Słodycze . 26
2 Niedożywienie jako główny problem
żywieniowy u osób starszych 29
2.1 Niedożywienie . 29
2.1.1 Przyczyny niedożywienia 29
2.1.2 Skutki niedożywienia . 30
2.1.3 Cykl niedożywienia 30
2.2 Metody oceny stanu odżywienia 31
2.2.1 Pomiary antropometryczne 31
2.2.2 Obraz kliniczny i pozostałe pomiary 36
2.3 Badania przesiewowe:
diagnozowanie niedożywienia 37
2.4 Ocena sposobu żywienia i stanu
odżywienia: analiza przyczyn
niedożywienia . 39
2.5 Planowanie opieki nad osobami
z zaburzeniami odżywiania 41
3 Leczenie niedożywienia . 47
3.1 Uwzględnianie potrzeb . 47
3.1.1 Poznawanie potrzeb poprzez analizę
dotychczasowego sposobu żywienia 47
3.1.2 Włączanie podopiecznego do planowania
jadłospisów i przygotowywania posiłków 49
3.2 Kompensacja niesprawności . 50
3.2.1 Pobudzanie apetytu 50
3.2.2 Zwiększanie ilości wypijanych płynów 52
3.2.3 Upośledzone postrzeganie 52
3.2.4 Wspomaganie w przypadku ograniczenia
sprawności ramion i dłoni . 54
3.2.5 Catering 56
3.2.6 Wsparcie w spożywaniu posiłków 57
3.2.7 Dolegliwości związane z zębami i żuciem 59
3.2.8 Zaburzenia połykania 60
3.2.9 Unikanie przeciążenia poznawczego 67
3.3 Organizacja otoczenia 68
3.3.1 Układ i dekoracja stołu . 68
3.3.2 Zwyczaje (rytuały) 68
3.3.3 Możliwość wyboru 69
3.3.4 Wspólnota 69
3.4 Wpływ leków . 70
3.5 Informacje dodatkowe: podstawowa
higiena w czasie wspólnego z podopiecznymi
gotowania i pieczenia . 72
3.6 Informacje dodatkowe: apetyt,
pragnienie, odbieranie wrażeń
zapachowych i smakowych . 75
3.6.1 Apetyt, regulacja głodu i sytości . 75
3.6.2 Zmysły węchu i smaku . 76
3.6.3 Gospodarka wodna i odczuwanie
pragnienia 78
4 Zaspokajanie zapotrzebowania na
składniki odżywcze 81
4.1 Szacowanie zapotrzebowania na energię,
składniki odżywcze i płyny 81
4.1.1 Zapotrzebowanie na energię . 81
4.1.2 Składniki energetyczne 84
4.1.3 Zapotrzebowanie na płyny 84
4.2 Ewidencjonowanie podaży energii,
składników odżywczych i płynów
(dzienniczek żywienia) 86
4.2.1 Diagram talerzowy 86
4.2.2 Ewidencjonowanie spożytych grup
produktów żywnościowych . 86
4.2.3 Dzienniczek żywienia z obliczeniami
wartości odżywczej diety . 88
4.2.4 Dzienniczek płynów 89
4.2.5 Plany dietetyczne (żywienia i płynów)
opracowane na podstawie dzienniczków 89
4.3 Zapewnianie wystarczającej podaży
składników odżywczych i płynów . 89
4.3.1 Żywienie doustne 90
4.3.2 Preparaty wzbogacające dietę w składniki
odżywcze i doustne (suplementy
pokarmowe w postaci płynnej) 92
4.3.3 Żywienie enteralne (dojelitowe) – przez
zgłębnik 95
4.3.4 Żywienie parenteralne (pozajelitowe) 98
4.3.5 Zapewnienie odpowiedniej ilości płynów
zgodnej z zapotrzebowaniem 98
4.4 Informacje dodatkowe: sztuczne
odżywianie 99
4.4.1 Umiejscowienie zgłębnika . 99
4.4.2 Sposoby podawania żywienia
enteralnego 101
4.4.3 Przygotowanie planu żywienia: dieta
doustna wzmacniająca – przejściowa . 102
4.4.4 Pielęgnacja linii żywieniowej 103
4.4.5 Powikłania związane z żywieniem
enteralnym . 103
4.4.6 Podawanie leków przez zgłębnik 104
4.4.7 Etyczne aspekty żywienia sztucznego . 106
5 Żywienie i pielęgnowanie jako
zadanie interdyscyplinarne . 109
5.1 Współpraca w zarządzaniu żywieniem 109
5.2 Koncepcja żywienia i terapii
żywieniowej . 112
5.3 Komunikacja między opiekunami
a personelem kuchni . 114
6 Choroby dietozależne
i istotne z żywieniowego punktu
widzenia . 117
6.1 Choroby metaboliczne 117
6.1.1 Otyłość . 117
6.1.2 Cukrzyca (diabetes mellitus) 119
6.1.3 Hiperurykemia i dna moczanowa 126
6.1.4 Zaburzenia gospodarki lipidowej 127
6.2 Choroby układu krążenia 129
6.2.1 Nadciśnienie tętnicze (hipertonia) 129
6.2.2 Hipotonia (obniżone ciśnienie krwi) 130
6.2.3 Niewydolność serca . . . . . . . . . . . . . . . 130
6.2.4 Udar mózgu 131
6.3 Choroby żołądka i jelit 132
6.3.1 Zaparcia 132
6.3.2 Biegunki . 133
6.3.3 Nudności i wymioty . . . . . . . . . . . . . . . 134
6.3.4 Zapalenie błony śluzowej żołądka 135
6.3.5 Wrzód żołądka i wrzód dwunastnicy . 136
6.3.6 Przewlekłe choroby zapalne jelit . 137
6.3.7 Celiakia (choroba trzewna) . 138
6.4 Choroby wątroby 139
6.4.1 Stłuszczenie wątroby (właściwie:
stłuszczeniowa choroba wątroby) . 140
6.4.2 Marskość wątroby . 140
6.5 Choroby pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych 142
6.5.1 Zapalenie pęcherzyka żółciowego 142
6.5.2 Kamica pęcherzyka żółciowego . 143
6.6. Choroby trzustki . 143
6.6.1 Ostre i przewlekłe zapalenie trzustki . 143
6.6.2 Przewlekła egzokrynna (zewnątrz-
wydzielnicza) niewydolność trzustki . 144
6.7 Alergie i nietolerancje pokarmowe . 144
6.7.1 Alergie pokarmowe . 144
6.7.2 Nietolerancja laktozy . 146
6.7.3 Nietolerancja fruktozy 147
6.8 Choroby nerek 148
6.8.1 Niewydolność nerek 148
6.8.2 Dializoterapia 151
6.9 Choroby narządu ruchu 153
6.9.1 Osteoporoza . 153
6.9.2 Reumatyzm 154
6.9.3 Stwardnienie rozsiane 155
7 Załączniki . 157
7.1 Towarzystwa żywieniowe . 157
7.2 Miejsca, gdzie można kupić pomoce
ułatwiające jedzenie i picie . 158
7.3 Producenci preparatów do żywienia
enteralnego (w formie płynnej
i do podawania przez sondę) 159
7.4 Inne przydatne adresy internetowe 160
Skorowidz 162
Książka
-
ISBN:
978-83-65625-96-0
-
Autor:
C. Menebröcker
-
Redaktor:
M. Schlegel-Zawadzka
-
Wydanie:
2
-
Rok wydania:
2018
-
Format:
165 x 235
-
Liczba stron:
160
-
Oprawa:
miękka