Wybrane teorie oraz metody badawcze turystyki

średnia: 0.0 ocen: 0

49,40 PLN

BRAK TOWARU, Poinformuj mnie gdy produkt będzie dostępny

Wybrane teorie oraz metody badawcze turystyki

Autor, Redaktor: Ludwik Mazurkiewicz,

Waga produktu: 0.600 kg

EAN: 9788361830887

Wysyłka od: 9.90 PLN

Wydawca: AWF Warszawa

Warszawa 2012, wydanie 1, format 165 x 235, objętość 265 str, oprawa miękka

Wprowadzenie. Teoretyczne rozważania nad turystyką są zagadnieniem, które w polskiej literaturze przedmiotu ciągle nie może doczekać się należnego zainteresowania i szerszej dyskusji. Gdyby mierzyć przypisywaną mu wagę ilością poświęcanego miejsca, można by bez popełnienia większego błędu stwierdzić, że prezentuje najmniej istotną kwestię w rozważaniach nad turystyką. Jest niemal zupełnie niewidoczna na łamach rodzimych czasopism naukowych poświęconych turystyce, a w trzech wydanych dotychczas (od 2002 roku) podręcznikach turystyki liczących w sumie 1400 stron, nie poświęcono jej praktycznie w ogóle miejsca, pomijając liczący kilkanaście stron tekst w jednym z nich dotyczący koncepcji badawczych w turystyce, w którym użyto słowa „teoria”, zamiennie zresztą z terminami „model” i „koncepcja” i gdzie brak jest próby wyjaśnienia co one znaczą. Teoria tymczasem stanowi jeden z najważniejszych, jeśli nie najważniejszy składnik wiedzy i praktyki naukowej. Bez niej trudno jest wyznaczać obszary i kierunki naukowej eksploracji oraz definiować cele analizy badawczej. Sprzyja rozwojowi metod, a przede wszystkim umożliwia wyprowadzanie uogólnień i formułowanie twierdzeń naukowych, bez których niemożliwy jest poprawny opis i wyjaśnianie zjawisk składających się na turystyczną rzeczywistość

Niewielkie zainteresowanie rodzimych specjalistów teoretycznymi aspektami turystyki jest w zasadzie podstawową przyczyną, dzięki której powstała niniejsza monografia. Jej zadaniem jest odpowiedź na podstawowe pytanie: czy w ramach turystyki konstruowane (formułowane) są teorie służące opisowi i wyjaśnianiu badanej rzeczywistości? Jak zostanie pokazane w dalszym ciągu, w obrębie turystyki wypracowanych zostało szereg teorii legitymujących się statusem teorii empirycznych. Mają one charakter teorii szczegółowych. Każda z nich dotyczy określonego fragmentu pola badawczego turystyki. Jak do tej pory nie udało się ich połączyć w jedną całość, w jedną ogólną teorię obejmująca wszystkie zjawiska z obszaru turystyki i przypuszczalnie nie nastąpi to jeszcze długo. Należy jednak zaznaczyć, że sytuacja turystyki nie należy z tego powodu do wyjątkowych. Jest to sytuacja raczej typowa dla nauk społecznych, gdzie dyscypliny operują wieloma teoriami szczegółowymi, nie wspieranymi jednak przez teorie ogólne. Przyczyna leży w skomplikowanej naturze zjawisk społecznych. Zjawiska turystyczne nie ustępują pod względem złożoności innym o społecznym charakterze, stąd występowanie obok siebie różnych teorii turystycznych określa obecną sytuację metodologiczną jak i stan wiedzy naukowej turystyki.

Różnorodność teorii turystycznych bierze się przede wszystkim stąd, że formułowane są w ramach różnych dyscyplin naukowych zajmujących się turystyką. Do najważniejszych należą socjologia, psychologia, ekonomia, geografia, antropologia kulturowa. Różnice między proponowanymi przez nie teoriami są rezultatem działania dwóch przeciwstawnych czynników. Z jednej strony jest to odrębny i specyficzny sposób w jaki każda dyscyplina dobiera, opisuje i wyjaśnia badane przez siebie zjawiska. Inaczej widzą i tłumaczą świat psychologowie, ekonomiści czy geografowie. Jest to czynnik, który działa różnicująco w odniesieniu do teorii turystycznych. Drugi czynnik wywiera odmienny, uniformujący wpływ. Jest nim konieczność zawężenia pola badawczego do obszaru turystyki. Jej przedmiot posiada własną specyfikę i prezentuje swoistą odrębność, jest ona bowiem aktywnością o zupełnie odmiennym charakterze w porównaniu z innymi rodzajami ludzkiej działalności. Ta względna jednorodność sprawia, że teorie dużo częściej opisują podobne zjawiska, a to sprzyja pojawianiu się między nimi relacji podobieństwa zmniejszającej w jakimś stopniu różnice wynikające z odrębności dyscyplin. Mówiąc inaczej, różnice między teoriami turystycznymi są mniejsze, niż mogłoby to wynikać z odmiennego charakteru dyscyplin, w ramach których są formułowane.

Dla obecnej sytuacji metodologicznej oraz stanu wiedzy naukowej turystyki ważne jest natomiast to, że teorie turystyczne spełniają wszelkie wymagania, jakie nakładają na nie normy wypracowane w ogólnej metodologii nauk. Jaka jest natura tych teorii postarano się pokazać na kilku wybranych przykładach i one właśnie stanowią to, co w tytule monografii określono jako wybrane teorie turystyki. Ponieważ żadna teoria nie może obejść się bez wspierających ją metod, problematykę teoretyczną uzupełniono o kilka przykładów prezentujących zagadnienia metodologii szczegółowej, zajmującej się metodami badawczymi. Wprawdzie aspekt teoretyczny i metodologiczny są nierozłączne i trudno byłoby znaleźć rozważania teoretyczne pozbawione refleksji metodologicznej, dla wygody wywodu, oddzielono je jednak od siebie, dzieląc tekst monografii na dwie części, teoretyczną i metodologiczną. Podział jest prawie symetryczny, gdyż na trzynaście rozdziałów składających się na całość, siedem wchodzi w skład pierwszej, a sześć w skład drugiej części opracowania.

Monografia ma w swoim zamierzeniu stanowić nie tylko propozycją w ewentualnej dyskusji nad problematyką teoretycznych założeń czy podstaw turystyki. W sytuacji, gdy na uczelniach prowadzących kierunek turystyka i rekreacja, obowiązuje trzeci poziom kształcenia, mogłaby pełnić również rolę tekstu wprowadzającego w teoretyczne i metodologiczne zagadnienia turystyki.

Ludwik Mazurkiewicz

Spis treści

Wprowadzenie
Streszczenie
Sumary
Rozdział pierwszy: O przedmiocie turystyki
● Przedmiot turystyki w znaczeniu węższym czyli ile wspólnego ma turystyka z rekreacją
● Przedmiot turystyki w znaczeniu szerszym czyli o potrzebie podejścia systemowego
Rozdział drugi: O teorii turystycznej
● Zasięg teorii turystycznej
● Język teorii
● Zbiór zdań zaakceptowanych jako twierdzenia teorii oraz środki dowodowe stosowane przy uzasadnianiu jednych zdań na podstawie innych
● Właściwe dla teorii turystycznych metody gromadzenia i opracowywania danych empirycznych
Rozdział trzeci: O teorii regionu turystycznego
● Region geograficzny i jego teoria
● Teoria regionu turystycznego
Rozdział czwarty: O systemach złożonych i teorii chaosu oraz ich zastosowaniu w turystyce
● Systemy złożone i teoria chaosu
● Systemy złożone i teoria chaosu w naukach społecznych
● Złożony charakter systemu turystycznego i zastosowanie teorii chaosu dla opisu jego zachowania
Rozdział piąty: O teorii sieci oddziaływań i procesie wytwarzania przestrzeni turystycznej
● Teoria sieci oddziaływań
● Teoria sieci oddziaływań a przestrzeń turystyczna
● Przykłady procesu wytwarzania przestrzeni turystycznej
Rozdział szósty: O teorii przestrzennego zachowania turystów
● Koncepcja systemów atrakcji turystycznej
● Koncepcja wyboru miejsc docelowych
● Teoria przestrzennego zachowania turystów
Rozdział siódmy: O nowym podejściu do zjawiska turystyki kulturowej
● Definicja i rodzaje turystyki kulturowej
● Poszukiwanie autentyczności jako istota turystyki kulturowej
Rozdział ósmy: O turystyce zrównoważonej jako procesie planowania strategicznego
● Obszary chronione i ich rodzaje
● Definicja turystyki zrównoważonej
● Proces strategicznego planowania turystyki zrównoważonej
Rozdział dziewiąty: O marketingu miejsca turystycznego
● Miejsce i jego produkty
● Miejsce turystyczne i jego produkty
● Marketing miejsca turystycznego
Rozdział dziesiąty: O zastosowaniu metod portfelowych do oceny sytuacji rynkowej i możliwości rozwoju obszarów turystycznych
● Cykl życia obszaru turystycznego
● Macierz wzrostu-udziału
● Macierz cyklu życia-sytuacji konkurencyjnej
● Czteropolowa macierz atrakcyjności-możliwości
● Dziewięciopolowa macierz atrakcyjności-możliwości
Rozdział jedenasty: O metodzie badania opinii społeczności lokalnej na temat turystyki
● Badana społeczność
● Cel i metoda badania
● Korzyści ekonomiczne związane z napływem turystów
● Korzyści społeczne wynikające z napływu turystów
● Niekorzyści związane z napływem turystów
● Wnioski
Rozdział dwunasty: O prostej metodzie pomiaru konkurencyjności produktów turystycznych
● Atrybuty charakteryzujące atrakcyjność turystyczną trzech wybranych miast
● Sytuacja konkurencyjna trzech wybranych miast
Zakończenie
Literatura