Fizjologia oddychania według Nunna

Dzieła wybitne, ponadczasowe, o fundamentalnym znaczeniu dla teorii i praktyki medycyny zdarzają się niezmiernie rzadko. Niewątpliwie należy do nich podręcznik „Fizjologia oddychania według Nunna”. […]

Dzieło to, po raz pierwszy wydane w 1969 r., doczekało się ośmiu edycji angielskojęzycznych, licznych reprintów i tłumaczeń, w tym dwóch polskich.

Tekst książki składa się z trzech podstawowych części opisujących kolejno: fizjologie oddychania z elementami biomechaniki układu oddechowego, wpływ różnych stanów patologii i fizjologii na zmiany funkcji oddechowych organizmu oraz wybrane elementy patofizjologii i strategii leczenia najistotniejszych schorzeń układu oddechowego, w tym leczenia zabiegowego i terapii respiratorem.

Spis treści:

CZĘŚĆ 1 PODSTAWY
1 Anatomia czynnościowa dróg oddechowych 3
Usta, nos i gardło 3
Krtań 5
Drzewo tchawiczo-oskrzelowe 5
Pęcherzyki płucne 10
Typy komórek pęcherzykowych 13
Naczynia płucne 14
2 Siły sprężyste i objętość płuc 17
Sprężyste zapadanie się płuc 17
Sprężyste zapadanie się klatki piersiowej 26
Zależność ciśnienie–objętość płuc i klatki piersiowej 26
Statyczne objętości płuc 27
Zasady pomiaru podatności 29
Zasady pomiaru objętości płuc 31
3 Opory układu oddechowego 33
Fizyczne zasady przepływu i oporu gazu 33
Opory układu oddechowego 36
Czynniki wpływające na opory oddechowe 37
Udział napięcia mięśniowego w kontroli średnicy dróg oddechowych 39
Wpływ leków na mięśnie gładkie dróg oddechowych 43
Kompensacja zwiększonych oporów oddechowych 45
Zasady pomiaru oporu oddechowego i pojemności zamykania 46
4 Kontrola oddychania 51
Pochodzenie rytmu oddechowego 51
Połączenia ośrodkowego układu nerwowego i ośrodka oddechowego 55
Informacja obwodowa i odruchy niechemiczne wpływające na czynność ośrodka oddechowego 56
Wpływ dwutlenku węgla na kontrolę oddychania 59
Wpływ tlenu na kontrolę oddychania 61
Integracja chemicznej kontroli oddychania 65
Oddychanie periodyczne 66
Wstrzymywanie oddechu 66
Wpływ leków na kontrolę oddychania 67
Metody oceny kontroli oddychania 69
5 Wentylacja płuc 73
Mięśnie górnych dróg oddechowych 73
Mięśnie oddechowe tułowia 74
Integracja aktywności mięśni oddechowych podczas oddychania 76
Kontrola neuronalna mięśni oddechowych 79
Zmęczenie i brak aktywności mięśni oddechowych 82
Praca oddechowa 82
Pomiary wentylacji płuc 84
Pomiary pojemności wentylacji 86
Ocena mięśni oddechowych 87
6 Krążenie płucne 89
Płucny przepływ krwi 89
Wewnątrzpłucna objętość krwi 89
Płucne ciśnienia naczyniowe 90
Płucny opór naczyniowy 92
Bierne zmiany w płucnym oporze naczyniowym 93
Czynna kontrola płucnego oporu naczyniowego 96
Wpływ leków na krążenie płucne 102
Zasady pomiaru krążenia płucnego 103
7 Dystrybucja płucnej wentylacji i perfuzji 109
Dystrybucja wentylacji 109
Dystrybucja perfuzji 113
Wentylacja w odniesieniu do perfuzji 115
Przestrzeń martwa 119
Domieszka żylna lub przeciek 124
Efekt statystycznego rozrzutu współczynnika V˙/Q˙ na tętnicze Po2 127
Zasady oceny dystrybucji wentylacji i płucnego przepływu krwi 129
8 Dyfuzja gazów oddechowych 137
Podstawy procesu dyfuzji 137
Dyfuzja tlenu w płucach 139
Dyfuzja dwutlenku węgla w płucach 142
Dyfuzja tlenku węgla w płucach 143
Czynniki wpływające na pojemność dyfuzyjną 145
Dyfuzja tlenu w tkankach 147
Zasady pomiaru pojemności dyfuzyjnej 148
9 Dwutlenek węgla 151
Przenoszenie dwutlenku węgla we krwi 151
Magazyny dwutlenku węgla i stany niestacjonarne 161
Bezdech 163
Transport dwutlenku węgla podczas hipotermii 164
Metody pomiaru stężenia dwutlenku węgla 165
10 Tlen 169
Kaskada tlenowa 169
Przenoszenie tlenu we krwi 177
Rola tlenu w komórce 187
Transport tlenu z płuc do komórki 191
Magazyny tlenu 193
Sinica 195
Zasady pomiaru poziomu tlenu 196
Pomiar zużycia i dostarczania tlenu 199
11 Pozawentylacyjna funkcja płuc 203
Filtracja 203
Obrona przed substancjami wdychanymi 204
Związki endogenne i układ naczyniowy płuc 209
Farmakokinetyka leków w płucach 212
Płuco jako narząd wydzielania wewnętrznego 213

CZĘŚĆ 2 FIZJOLOGIA STOSOWANA
12 Ciąża, noworodki i dzieci 217
Czynność układu oddechowego w ciąży 217
Płuca przed porodem 218
Zmiany okołoporodowe 220
Czynność płuc noworodka 222
Poród przedwczesny i płuca 223
Zespół nagłego zgonu niemowląt 224
Czynność płuc w dzieciństwie 224
13 Wysiłek fizyczny 227
Zużycie tlenu w czasie wysiłku 227
Metabolizm beztlenowy 229
Wysiłkowa odpowiedź wentylacyjna 230
Sprawność fizyczna i trening 232
14 Sen 235
Prawidłowy sen 235
Zaburzenia oddychania w czasie snu 237
15 Przebywanie na dużych wysokościach i podróże lotnicze 245
Odpowiedź układu oddechowego na zmianę wysokości 245
Choroba wysokościowa 252
Komunikacja lotnicza 254
16 Nadciśnienie atmosferyczne i nurkowanie 259
Wymiana tlenu i dwutlenku węgla 259
Ogólnoustrojowe efekty składu wdychanego gazu 262
Typy nurkowania i ich wpływ na układ oddechowy 263
Aspekty oddechowe choroby dekompresyjnej 265
17 Oddychanie w przestrzeniach zamkniętych i w kosmosie 267
Znieczulenie ogólne z układem zamkniętym 267
Łodzie podwodne 268
Przestrzeń kosmiczna 269
Mikrograwitacja 272
Biosfery 273
18 Tonięcie 277
Fizjologia zanurzenia 277
Reakcje fizjologiczne podczas tonięcia 277
Rola hipotermii 278
Zasady leczenia ofiar podtopienia 279
19 Palenie i zanieczyszczenia powietrza 281
Dym tytoniowy 281
Mechanizm uszkodzenia płuc związanego z paleniem 285
Zanieczyszczenie powietrza 286
20 znieczulenie ogólne 291
Kontrola oddychania 291
Czynność skurczowa mięśni oddechowych 295
Zmiany czynnościowej pojemności zalegającej 296
Niedodma podczas znieczulenia 298
Mechanika oddychania 302
Wymiana gazowa 305
Inne skutki znieczulenia ogólnego w układzie oddechowym 311
Sytuacje szczególne podczas znieczulenia 311
Znieczulenie regionalne 313
Czynność oddechowa w okresie pooperacyjnym 314
21 zmiany ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla 319
Przyczyny hipokapnii 319
Przyczyny hiperkapnii 320
Wpływ dwutlenku węgla na układ nerwowy 320
Wpływ na inne układy fizjologiczne 322
Hiperkapnia w praktyce klinicznej 324
22 Hipoksja 327
Zmiany biochemiczne towarzyszące hipoksji 327
Mechanizm uszkodzenia komórki w czasie hipoksji 328
Poziomy Po2, przy których pojawia się hipoksja 331
Skutki hipoksji 332
23 Niedokrwistość 335
Czynność płuc 335
Dostarczanie tlenu 336
Niedokrwistość i wysiłek 338
Jakie jest optymalne stężenie hemoglobiny w warunkach klinicznych? 339
24 Toksyczność tlenu i hiperoksja 341
Hiperoksja 341
Toksyczność tlenu 341
Ochrona przed reaktywnymi formami tlenu 347
Hiperoksja normobaryczna 348
Oksygenacja hiperbaryczna 353
25 Fizjologia porównawcza układu oddechowego 357
Modele układu oddechowego 357
Układy oddechowe głównych typów zwierząt 361
Transport gazów za pośrednictwem krwi 368
Zwierzęta w wyjątkowych warunkach środowiskowych 370
Patofizjologia chorób układu oddechowego zwierząt w praktyce weterynaryjnej 372

CZĘŚĆ 3 FIZJOLOGIA
CHORÓB PŁUCNyCH
26 Niewydolność wentylacyjna 379
Wzorce zmian poziomów gazów tętniczych 379
Przyczyny niewydolności wentylacyjnej 380
Zależność pomiędzy pojemnością wentylacyjną i niewydolnością wentylacyjną 383
Duszność 383
Zasady leczenia niewydolności wentylacyjnej 385
27 Choroby dróg oddechowych 389
Astma 389
Przewlekła obturacyjna choroba płuc 396
Mukowiscydoza 400
Ocena choroby dróg oddechowych za pomocą analizy powietrza wydychanego 402
28 Choroby naczyń płucnych 407
Obrzęk płuc 407
Zatorowość płucna 413
Nadciśnienie płucne 416
Zespół wątrobowo-płucny 417
29 Choroby miąższu płuc i opłucnej 419
Niedodma 419
Zapalenie płuc 422
Śródmiąższowe choroby płuc i włóknienie płuc 424
Rak płuc 426
Choroby opłucnej 432
30 Ostre uszkodzenie płuc 439
Aspekty kliniczne ostrego uszkodzenia płuc 439
Mechanizm ostrego uszkodzenia płuc 442
Zasady leczenia 445
31 Wspomaganie oddychania i wentylacja respiratorem 451
Fizjoterapia oddechowa 451
Wentylacja nieinwazyjna 452
Wentylacja z przerywanym ciśnieniem dodatnim 454
Zastosowanie kliniczne IPPV 459
Dodatnie ciśnienie końcowowydechowe 465
Efekty fizjologiczne wentylacji dodatnim ciśnieniem 465
Uszkodzenie płuc związane z wentylacją mechaniczną 471
Wentylacja podczas resuscytacji 472
Pozapłucna wymiana gazowa 473
32 Chirurgia płuc 479
Aspekty fizjologiczne najczęściej przeprowadzanych zabiegów 479
Wentylacja jednego płuca 486
Przeszczepienie płuc 491
DODATEK A Wartości fizyczne i jednostki miary 497
Jednostki układu SI 497
Objętość 497
Prędkość przepływu płynu 497
Siła 498
Ciśnienie 498
Podatność 498
Opór wobec przepływu płynu 499
Praca 499
Moc 499
DODATEK B Prawa gazowe 501
DODATEK C Współczynniki konwersji dla objętości gazów 503
DODATEK D Symbole i skróty 505
DODATEK E Funkcje matematyczne istotne w fizjologii oddychania 507
Funkcja liniowa 507
Hiperbola prostokątna lub funkcja odwrotna 507
Parabole lub funkcja kwadratowa 508
Funkcja wykładnicza 509
Indeks 515