Kraków 2008, wyd. 1, format 165 x 235, objętość 200 str., oprawa miękka
Istnieje dość powszechne przekonanie, że nieprawidłowa wymowa głosek jest zaburzeniem mowy najprostszym do opisania i terapii. Jednak okazuje się, że zaburzenia artykulacji, najczęściej nazywane dyslalią, nie zawsze łatwo jest scharakteryzować, a ich leczenie może trwać bardzo długo. Należy się więc głębiej zastanowić nad ich istotą, postawić diagnozę, zastosować właściwą terapię i wreszcie umieć posłużyć się odpowiednią terminologią. Obecnie używa się bowiem wielu różnych określeń, najczęściej mało precyzyjnych, nieoddających istoty zagadnienia.
Czy wady wymowy są takim problemem, że trzeba im poświęcać aż tyle uwagi? Nie ulega wątpliwości, że tak, choć, obiektywnie rzecz biorąc, istnieją znacznie poważniejsze kłopoty w porozumiewaniu się językowym słownym. Niemniej jednak nieprawidłowości artykulacyjne bywają przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych, a w późniejszym okresie trudności z wyborem drogi życiowej. Innym argumentem przemawiającym za ważkością tego problemu jest to, że foniatria już blisko 200 lat temu stworzyła terminologię nazywającą wady wymowy. Zatem kłopoty z wymową były postrzegane od wieków i już od dawna starano się pomagać ludziom mającym trudności artykulacyjne.
Ambicją autorki niniejszego opracowania jest pokazanie szczegółowej metodyki wywoływania głosek i wprowadzania ich do większych struktur językowych.
Spis treści
Wprowadzenie1. Stan badań
1.1. Wybrane zagadnienia dotyczące badań fonetycznych
1.2. Najważniejsze prace poświęcone metodyce wywoływania głosek
1.3. Uwagi o osiągnięciach praktyków w innych krajach słowiańskich
1.4. Prace nad strukturą wyrazów
2. Wady wymowy
2.1. Miejsce wad wymowy w klasyfikacjach zaburzeń mowy
2.2. Znaczenie terminu „dyslalia”
3. Przegląd klasyfikacji wad wymowy
3.1. Klasyfikacje ilościowe
3.2. Klasyfikacje jakościowe
3.2.1. Klasyfikacje foniatryczne
3.2.2. Klasyfikacje językoznawcze
3.3. Mniej znane klasyfikacje
4. Ocena klasyfikacji wad wymowy i problemy dyskusyjne
4.1. Dyslalia środowiskowa w ujęciach różnych autorów
4.2. Ocena klasyfikacji ilościowej Leona Kaczmarka
4.3. Problem zrozumiałości wypowiedzi w przypadkach dyslalii
– przyczynek do klasyfikacji Antoniego Pruszewicza
4.4. Ocena klasyfikacji jakościowych
4.5. Dygresja na temat substytucji i elizji – problemy dyskusyjne
4.6. Problemy zapisu fonetycznego artykulacji wadliwych
5. Przyczyny wad wymowy
6. Badanie wymowy
6.1. Kryteria oceny wymowy
6.2. Wady wymowy a błędy wymowy
6.3. Jak badamy wymowę
7. Etapy pracy korekcyjnej
8. Charakterystyka wad artykulacyjnych i ich korygowanie
8.1. Mowa bezdźwięczna
8.2. Spółgłoski dentalizowane
8.2.1. Spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe š ž č
8.2.2. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe s z c
8.2.3. Spółgłoski środkowojęzykowe ś ź ć
8.2.4. Spółgłoski zwarto-szczelinowe i szczelinowe
8.2.4.1. Spółgłoski zwarto-szczelinowe c „ č … ć
8.2.4.2. Spółgłoski szczelinowe s z š ž ś ź
8.3. Spółgłoska r
8.4. Spółgłoski l l’
8.5. Spółgłoski tylnojęzykowe k g x k’ g’ x’
8.6. Spółgłoski dwuwargowe p b m p’ b’ m’
8.7. Spółgłoski wargowo-zębowe f v f ’ v’
8.8. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe t d n
8.9. Półsamogłoski ‹ ? oraz spółgłoska miękka ń
8.10. Samogłoski ustne i y e a o u
8.11. Samogłoski nosowe ę ”
9. Programowanie terapii w dyslalii
10. Struktura wyrazu
10.1. Długość wyrazu
10.2. Grupy spółgłoskowe
10.3. Asymilacje
10.4. Dysymilacje
10.5. Przestawki
10.6. Wyjątkowo trudne wyrazy
10.7. Uwagi o terapii zaburzeń struktury wyrazu
11. Opisy przypadków
11.1. Analiza lingwistyczna wypowiedzi dziecka z rozległą dyslalią
11.2. Rzadka forma substytucji w zakresie głosek dentalizowanych
11.3. Pięcioletni chłopiec z opóźnieniem rozwoju mowy
11.4. Opis wymowy dziecka z kilkoma substytutami
11.5. Dziewczynka ze znacznym opóźnieniem w zakresie artykulacji
11.6. Przebieg terapii chłopca z bezwibracyjną wymową r
11.7. Dziecko z rotacyzmem tylnojęzykowym szczelinowym
11.8. Rzadka postać dyslalii u jedenastoletniej dziewczynki
11.9. Dziecko z dominującymi zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu
11.10. Sześcioletni chłopiec z opóźnionym rozwojem mowy
11.11. Chłopiec z szeregiem problemów artykulacyjnych
11.12. Zaburzenia struktury wyrazu u dziecka z upośledzeniem umysłowym
11.13. Sześcioletni chłopiec z zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu
11.14. Uczniowie z klasy I z niezrozumiałą wymową
11.15. Dziecko z redukcją grup spółgłoskowych
11.16. Dziecko z brakiem spółgłosek tylnojęzykowych
Zakończenie
Bibliografia
Książka
-
ISBN:
978-83-7587-045-9
-
Autor:
Anna Sołtys-Chmielowicz