Praktyczny podręcznik interpretacji równowagi kwasowo-zasadowej

Spis treści

1 Wymiana gazowa
1.1 Ośrodek oddechowy
1.2 Rytm pracy ośrodka oddechowego
1.3 Receptory neuronalne klatki piersiowej
1.4 Chemoreceptory
1.5 Chemoreceptory ośrodkowe i hipoteza alfa-stat
1.6 Chemoreceptory obwodowe
1.7 Chemoreceptory w hipoksji
1.8 Reakcja ośrodka oddechowego na hipoksemię.
1.9 Oddychanie
1.10 Ciśnienie parcjalne mieszaniny gazów
1.10.1 Ciśnienie atmosferyczne
1.10.2 Ciśnienie gazu
1.11 Ciśnienie parcjalne gazu
1.12 Cząstkowe stężenie gazu (Fgas)
1.13 Dyfuzja gazów
1.14 Prawo Henry’ego i rozpuszczalność gazu w ciecz
1.15 Powietrze wdychane
1.16 Kaskada O2
1.17 PaO2
1.18 Zmodyfikowane równanie gazu pęcherzykowego
1.19 Wyznaczniki równania gazu pęcherzykowego
1.20 Współczynnik oddechowy (RQ) w równaniu powietrza
pęcherzykowego
1.21 FiO2, PAO2, PaO2 i CaO2
1.22 DO2, CaO2, SpO2, PaO2 i FiO2
1.23 Zawartość tlenu: przykład
1.24 Mechanizmy hipoksemii
1.25 Procesy zależne od wentylacj
1.26 Definicja hiperkapnii (podwyższone stężenie CO2)
1.27 Czynniki wpływające na poziom PaCO2
1.28 Zależność pomiędzy produkcją a eliminacją CO2
1.29 Wysiłek fizyczny, produkcja CO2 i poziom PaCO2
1.30 Przestrzeń martwa
1.31 Wentylacja minutowa i wentylacja pęcherzykowa
1.32 Czynniki warunkujące PaCO2
1.33 Wentylacja pęcherzykowa u osoby zdrowej i chorej
1.34 Hipowentylacja i PaCO2
VII
1.35 Przyczyny hipowentylacji
1.36 Gazometria w hipowentylacji
1.37 Zmniejszona produkcja CO2
1.37.1 Podsumowanie: czynniki mogące powodować
hiperkapnię
1.38 Zaburzenie V/Q: model hipotetyczny
1.39 Zaburzenie V/Q i przeciek
1.40 Szacowanie hipoksemii
1.41 Kompensacja regionalnych zaburzeń V/Q
1.42 Pęcherzykowo-tętnicza dyfuzja tlenu (A-aDO2)
1.43 Trudności w określeniu gradientu A-aDO2 przy pośrednich
wartościach FiO2
1.44 Zaburzenia dyfuzji
1.45 Wyznaczniki dyfuzji: DLCO
1.46 Moment wykonania gazometrii krwi tętniczej
1.47 Różnicowanie między mechanizmami hipoksemii
na podstawie A-aDO2
2 Nieinwazyjne monitorowanie stężenia tlenu
i dwutlenku węgla we krwi
2.1 Budowa i funkcja hemoglobiny
2.2 Współdziałanie strukturalne
2.3 Efekt Bohra i efekt Haldane’a
2.4 Hemoglobina utlenowana i nieutlenowana
2.5 PaO2 i krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny
2.6 Monitorowanie gazów we krwi
2.6.1 Inwazyjne monitorowanie O2
2.6.2 Nieinwazyjne monitorowanie gazów krwi
2.7 Zasady działania pulsoksymetrii
2.8 Spektrofotometria
2.9 Pletyzmografia optyczna
2.10 Rodzaje pulsoksymetrii
2.11 Pulsoksymetria i PaO2
2.12 Punkt P50
2.13 Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny
2.14 Saturacja tlenem (SpO2) w anemii i pigmentacji skóry
2.15 Saturacja tlenem (SpO2) a nieprawidłowe formy
hemoglobiny
2.16 Mechanizmy hipoksemii w methemoglobinemii
2.17 Methemoglobinemie: klasyfikacja
2.18 Sulfhemoglobinemia
2.19 Zatrucie tlenkiem węgla
2.20 Luka saturacyjna
2.21 Źródła błędów podczas pomiarów SpO2
2.22 Zestawy Point of Care (POC)
VIII Spis treści
2.23 Kapnografia i kapnometria
2.24 Krzywa kapnograficzna
2.25 Kapnometry głównego i bocznego strumienia
2.26 PECO2 (EtCO2): substytut PaCO2
2.27 Czynniki wpływające na PECO2
2.28 Przyczyny zwiększonej różnicy między PaCO2 a PECO2
2.29 Równanie Bohra
2.30 Zastosowanie równania Bohra
2.31 Zmienność EtCO2
2.32 Fałszywie dodatnie i fałszywie ujemne wyniki kapnografii
2.33 Kapnografia a rzut serca
2.34 Kapnografia jako wskazówka podczas skutecznej resuscytacji
2.35 Kapnografia w chorobach układu oddechowego
2.36 Przypadkowa intubacja przełyku
2.37 Kapnografia w przypadku rozłączenia rurki intubacyjnej
lub uszkodzenia mankietu uszczelniającego
2.37.1 Dwufazowa krzywa kapnograficzna
Piśmiennictwo
3 Kwasy i zasady
3.1 Wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe pH
3.2 Zmienność pH
3.3 Zastępcze metody pomiaru wewnątrzkomórkowego pH
3.4 Wybiórcza przepuszczalność błony komórkowej
3.5 Jonizacja a przepuszczalność błony komórkowej
3.6 Dlaczego związki chemiczne muszą być zjonizowane?
3.7 Wyjątki od reguły
3.8 Jon wodorowy (H+, proton)
3.9 Ścisła regulacja wewnątrzkomórkowego pH
3.10 Wąski zakres wartości pH nie oznacza niewielkiego
zakresu stężeń H+
3.11 Najwcześniejsza koncepcja kwasu
3.12 Teoria Arrheniusa
3.13 Teoria Bronsteda-Lowry’ego
3.14 Teoria Lewisa
3.15 Teoria Usanovicha
3.16 Podsumowanie teorii kwasów i zasad
3.17 Teoria fizykochemiczna Stewarta
3.18 Dysocjacja wody
3.19 Elektrolity, nieelektrolity i jony
3.20 Mocne elektrolity
3.21 Wyznaczniki równowagi kwasowo-zasadowej według
teorii Stewarta
3.22 Rzeczywista i efektywna różnica mocnych jonów
Spis treści IX
3.23 Luka mocnych jonów
3.24 Główne czynniki regulujące zmienne niezależne
3.25 Równanie wielomianowe czwartego stopnia
3.26 Zastosowanie teorii Stewarta
4 Układy buforowe
4.1 Powstawanie kwasów
4.2 Usuwanie lotnych kwasów
4.3 Wydalanie nielotnych kwasów
4.4 Układy buforowe
4.5 Bufory
4.6 Mechanizmy homeostazy jonów wodorowych
4.7 Bufory wewnątrzkomórkowe
4.8 Powstawanie zasad
4.9 Układy buforowe organizmu
4.10 Przezbłonowe przesunięcia jonów podczas ostrego
przeładowania kwasami
4.11 Ramy czasowe kompensującej odpowiedzi
na przeładowanie kwasami
4.12 Ilościowa ocena buforowania
4.13 Buforowanie w kwasicy oddechowej
4.14 Regeneracja układów buforowych
4.15 Buforowanie w zasadowicy
4.16 Umiejscowienie układów buforowych
4.17 Zasada izohydrii
4.18 Zobojętnianie zasad przez bufor wodorowęglanowy
4.19 Buforowanie przez kości
4.20 Funkcja wątroby w równowadze kwasowo-zasadowej
5 pH
5.1 Aktywność jonów wodorowych
5.2 Definicje według Ad-hoc Committee of New York Academy
of Sciences, 1965
5.3 Kwasica i zasadowica
5.4 Prawo działania mas
5.5 Stała dysocjacji
5.6 pK
5.7 Zdolność buforująca kwasów
5.7.1 Moc buforowania
5.8 Zmodyfikowane równanie Hendersona-Hasselbacha
5.9 Problem posługiwania się małymi liczbami
5.10 Moc wodoru
5.11 Dlaczego pH?
5.12 Zależność pomiędzy pH a H+
5.13 Wady skali logarytmicznej
X Spis treści
5.14 Zależność między pH a pK
5.15 Czy kwas węglowy jest buforem idealnym?
5.16 Niewyczerpane zasoby buforu wodorowęglanowego
5.17 Znaczenie wentylacji pęcherzykowej dla buforu
wodorowęglanowego
5.18 Różnice między wodorowęglanowymi
a niewodorowęglanowymi układami buforującymi
5.19 Wodorowęglany zmierzone i obliczone
6 Kwasica i zasadowica
6.1 Kompensacja
6.2 Współwystępowanie zaburzeń równowagi
kwasowo-zasadowej
6.3 Warunki występowania prawidłowego pH
6.4 Mapa zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej
7 Kwasica oddechowa
7.1 Niewydolność oddechowa
7.2 Przyczyny kwasicy oddechowej
7.3 Ostra kwasica oddechowa: objawy kliniczne
7.4 Wpływ ostrej kwasicy oddechowej na krzywą dysocjacji
oksyhemoglobiny
7.5 Bufory w ostrej kwasicy oddechowej
7.6 Kwasica oddechowa: mechanizmy kompensacyjne
7.7 Kompensacja w kwasicy oddechowej
7.8 Zasadowica metaboliczna związana z hiperkapnią
7.9 Zaostrzenie przewlekłej kwasicy oddechowej
7.10 Kwasica oddechowa: ostra czy przewlekła?
8 Zasadowica oddechowa
8.1 Zasadowica oddechowa
8.2 Przesunięcia elektrolitowe w ostrej zasadowicy oddechowej
8.3 Przyczyny zasadowicy oddechowej
8.4 Różne mechanizmy zasadowicy oddechowej
8.5 Kompensacja zasadowicy oddechowej
8.6 Cechy kliniczne ostrej zasadowicy oddechowej
9 Kwasica metaboliczna
9.1 Patogeneza kwasicy metabolicznej
9.2 Zależności między pH, pCO2 i nadmiarem zasad
9.3 Prawo elektroobojętności i luka anionowa
9.4 Elektrolity i luka anionowa
9.5 Elektrolity mające wpływ na lukę anionową
9.6 Pochodzenie luki anionowej
9.7 Obliczanie luki anionowej
Spis treści XI
9.8 Przyczyny kwasicy metabolicznej ze zwiększoną
luką anionową
9.9 Skorygowana luka anionowa (AGc)
9.10 Wskazówki dotyczące obecności kwasicy metabolicznej
9.11 Kwasica metaboliczna z prawidłową luką anionową
9.12 Patogeneza kwasicy metabolicznej z prawidłową
luką anionową
9.13 Ujemna luka anionowa
9.14 Układowe następstwa kwasicy metabolicznej
9.15 Inne układowe następstwa kwasicy metabolicznej
9.16 Hiperkaliemia i hipokaliemia w przebiegu kwasicy
metabolicznej
9.17 Odpowiedź kompensacyjna na kwasicę metaboliczną
9.18 Kompensacja kwasicy metaboliczne
9.19 Całkowity CO2 (TCO2)
9.20 Zmiana stężenia wodorowęglanów nie jest specyficzna
dla zaburzeń metabolicznych
9.21 Aktualne i standardowe stężenie wodorowęglanów
9.22 Zależność między aktualnym a standardowym
stężeniem wodorowęglanów
9.23 Zasady buforujące
9.24 Nadmiar zasad
9.25 Ketoza i kwasica ketonowa
9.26 Nieleczona cukrzycowa kwasica ketonowa
9.27 Leczona cukrzycowa kwasica ketonowa
9.28 Nerkowe mechanizmy kwasicy
9.29 Kwasica L-mleczanowa i D-mleczanowa
9.30 Diagnostyka specyficznych przyczyn kwasicy metabolicznej
ze zwiększoną luką anionową
9.31 Diagnostyczne pułapki kwasicy mleczanowej
9.32 Nerkowa kwasica kanalikowa
9.33 Dystalna nerkowa kwasica kanalikowa
9.34 Patomechanizmy wybranych przypadków kwasicy
z prawidłową luką anionową
9.35 Zatrucie
9.36 Luka wodorowęglanowa (wskaźnik Delta)
9.37 Luka anionowa moczu
9.38 Zastosowanie luki anionowej moczu
9.39 Osmole
9.40 Osmolarność i osmolalność
9.41 Luka osmolarna
9.42 Nieprawidłowe niskocząsteczkowe substancje
rozpuszczone
9.43 Warunki powstania luki osmolarnej
Piśmiennictwo
XII Spis treści
10 Zasadowica metaboliczna
10.1 Etiologia zasadowicy metabolicznej
10.2 Mechanizmy prowadzące do zasadowicy metabolicznej
10.3 Czynniki podtrzymujące zasadowicę metaboliczną
10.4 Czynniki podtrzymujące zasadowicę metaboliczną:
zmniejszenie wolemii
10.5 Czynniki podtrzymujące zasadowicę metaboliczną:
dyselektrolitemie
10.6 Kompensacja zasadowicy metabolicznej
10.7 Sód w moczu
10.8 Diagnostyczne zastosowanie stężenia chloru w moczu (1)
10.9 Diagnostyczne zastosowanie stężenia chloru w moczu (2)
10.10 Diagnostyczne zastosowanie stężenia chloru w moczu (3)
10.11 Szczególne przyczyny zasadowicy metabolicznej
10.12 Zasadowica metaboliczna może skutkować hipoksemią
10.13 Zasadowica metaboliczna a napęd oddechowy
11 Analiza badania gazometrycznego
11.1 Wartości prawidłowe
11.1.1 Gazometria krwi żylnej jako substytut gazometrii
krwi tętniczej
11.2 Krok 1: Weryfikacja otrzymanych wyników
11.3 Krok 2: Charakterystyka zaburzeń kwasowo-zasadowych
11.4 Krok 3: Obliczanie oczekiwanej odpowiedzi
kompensacyjnej
11.5 Mnemonik alfa-numeryczny
11.6 Szlak metaboliczny
11.7 Szlak oddechowy
11.8 Krok 4: ,,Meta”: korelacja kliniczna
11.8.1 Sytuacje kliniczne związane z podstawowymi
zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej
11.8.2 Zaburzenia mieszane
11.9 Mapy zaburzeń kwasowo-zasadowych
12 Czynniki wpływające na dokładność
wyniku gazometrii
12.1 Elektrody
12.2 Dokładność wyniku gazometrii
12.3 Wpływ metabolizmu komórek krwi
12.4 Podkradanie tlenu przez leukocyty
12.5 Wpływ pęcherzyków powietrza obecnych w strzykawce
12.6 Wpływ heparynizacji strzykawki
12.7 Wpływ temperatury na wdychaną mieszaninę gazów
12.8 Wpływ gorączki (hipertermii) na gazometrię
12.9 Wpływ hipotermii na gazometrię
12.10 Strzykawki plastikowe i szklane
Spis treści XIII
13 Przypadki kliniczne .
13.1 Pacjent A: 34-letni mężczyzna z encefalopatią metaboliczną
13.2 Pacjent B: 40-letni mężczyzna z dusznością
13.3 Pacjent C: 50-letnia kobieta z hipoksemią
13.4 Pacjent D: 20-letnia kobieta z dusznością
13.5 Pacjent E: 35-letni mężczyzna z zapaleniem płuc
o nieznanej etiologii
13.6 Pacjent F: 60-letni mężczyzna z kardiogennym
obrzękiem płuc
13.7 Pacjent G: 72-letni senny pacjent z POChP
13.8 Pacjent H: 30-letni mężczyzna z napadami padaczkowymi
13.9 Pacjent I: starszy mężczyzna z opioidową depresją
oddechową
13.10 Pacjent J: 73-letni mężczyzna z zastoinową niewydolnością
krążenia
13.11 Pacjent K: 20-letnia kobieta z prawidłowym zdjęciem
rentgenowskim klatki piersiowej
13.12 Pacjent L: 22-letni mężczyzna z urazem głowy
13.13 Pacjent M: 72-letni mężczyzna z odoskrzelowym
zapaleniem płuc
13.14 Pacjent N: 70-letnia kobieta po incydencie
mózgowo-naczyniowym
13.15 Pacjent O: 60-letni mężczyzna z POChP i sercem płucnym
13.16 Pacjent P: 70-letni palacz papierosów z zaostrzeniem
przewlekłego zapalenia oskrzeli
13.17 Pacjent Q: 50-letni mężczyzna z krwistymi wymiotami
13.18 Pacjent R: 68-letni mężczyzna z objawami ostrego
brzucha
13.19 Pacjent S: młoda kobieta odwodniona w przebiegu
nieżytu żołądkowo-jelitowego
13.20 Pacjent T: 50-letnia kobieta z porażenną niedrożnością
przewodu pokarmowego
13.21 Pacjent U: 80-letnia kobieta skrajnie osłabiona
13.22 Pacjent V: 50-letni mężczyzna z biegunką
13.23 Pacjent W: 68-letnia kobieta z zastoinową niewydolnością
krążenia
13.24 Pacjent X: 82-letnia kobieta z cukrzycową kwasicą
ketonową
13.25 Pacjent Y: 50-letni mężczyzna z zatrzymaniem krążenia
13.26 Pacjent Z: 50-letni pacjent z cukrzycą i zapaleniem
tkanki łącznej