Według szacunkowych danych w skali ogólnoświatowej każdego roku na udar mózgu zapada ponad 15 milionów osób, a 6 milionów umiera z tego powodu. Liczby te dobitnie wskazują, że udar mózgu stanowi globalne wyzwanie dla wszystkich grup zawodów medycznych.
Książka ELSEVIER ESSENTIALS – Udar mózgu to publikacja skierowana do lekarzy wszystkich specjalności, sprawujących opiekę nad pacjentami z udarem mózgu i chcących poszerzyć swoją wiedzę o aktualne doniesienia na ten temat.
W leczeniu udaru mózgu w ostatnich 20–30 latach nastąpił znaczny postęp. Jeszcze w latach 80. XX wieku nie była znana tromboliza dożylna, pacjentów uruchamiano dopiero po kilku tygodniach, a statyny i leki hamujące czynność płytek nie były dostępne. Chociaż większość pacjentów po udarze jest leczona przez neurologów, lekarze rodzinni i interniści muszą w swojej praktyce klinicznej znać objawy i przebieg choroby, zasady postępowania i możliwości rehabilitacji.
Spis treści:
1 Patofizjologia udaru mózgu
Peter Kraft 1
1.1 Mechanizmy neurodegeneracji w przebiegu niedokrwienia 1
1.1.1 Przerwanie procesów zależnych od energii oraz zjawisko ekscytotoksyczności 1
1.1.2 Rola komórek immunologicznych w patogenezie udaru mózgu 2
1.1.3 Znaczenie bariery krew-mózg w patofizjologii udaru mózgu 3
1.1.4 Uszkodzenie związane z reperfuzją 3
1.1.5 Rola interakcji śródbłonka z płytkami krwi 4
1.1.6 Znaczenie osoczowego układu krzepnięcia krwi 5
1.1.7 Koncepcja penumbry 6
1.2 Patofizjologiczne koncepcje mózgowego krwawienia miąższowego 6
2 Epidemiologia, demografia, znaczenie ekonomiczne i czynniki ryzyka
Peter Kraft 7
2.1 Aspekty epidemiologiczne i demograficzne 7
2.2 Znaczenie socjoekonomiczne udaru 9
2.3 Czynniki ryzyka 9
2.3.1 Czynniki ryzyka niepodlegające modyfikacji 9
2.3.2 Czynniki ryzyka podlegające modyfikacji 10
3 Postępowanie przedszpitalne w udarze mózgu
Martin Kraus 13
3.1 Logistyka i czas 13
3.1.1 Uwrażliwienie społeczeństwa na objawy udaru mózgu 13
3.1.2 Wywiad telefoniczny i dyspozycje centrum ratunkowego 14
3.1.3 Wybór odpowiedniej docelowej placówki szpitalnej 15
3.1.4 Optymalizacja procesu udzielania pomocy z wykorzystaniem nowoczesnych (nptelemetrycznych) systemów wczesnego powiadamiania 15
3.1.5 Nowe, innowacyjne koncepcje zaopatrzenia pacjenta jako projekty pilotażowe służące dalszemu skróceniu czasu do rozpoczęcia terapii 16
3.2 Systemy oceny stosowane w okresie przedszpitalnym 17
3.3 Diagnostyka różnicowa 18
3.4 Postępowanie medyczne w ostrej fazie udaru mózgu w okresie przedszpitalnym 18
3.4.1 Oddychanie i stan świadomości 18
3.4.2 Układ krążenia 18
3.4.3 Dalsze metody postępowania w okresie przedszpitalnym 19
3.5 Wtórne przekazanie pacjenta 20
3.5.1 Karetka transportowa 20
3.5.2 Karetka z lekarzem lub bez lekarza 20
3.5.3 Helikopter ratunkowy 21
3.5.4 Karetka i helikopter intensywnej opieki medycznej 21
4 Przemijające napady niedokrwienne i niedokrwienny udar mózgu
Peter Kraft 23
4.1 Definicje 23
4.2 Etiologia 24
4.3 Wywiad i badanie przedmiotowe 26
4.4 Tętnicze unaczynienie mózgu i typowe zespoły udarowe 30
4.4.1 Przedni obszar unaczynienia 30
4.4.2 Tylny obszar unaczynienia 33
4.4.3 Krążenie oboczne 35
4.4.4 Zawały korowe i podkorowe 35
4.5 Schorzenia imitujące udar (stroke mimics) 36
4.5.1 Przełom nadciśnieniowy i zespół odwracalnej encefalopatii z tylnego obszaru krążenia (PRES) 36
4.5.2 Migrena z aurą 37
4.5.3 Padaczka 37
4.5.4 Zaburzenia metaboliczne 37
4.5.5 Zapalenie mózgu 38
4.5.6 Zaburzenia laryngologiczne z dominującymi zawrotami głowy 38
4.5.7 Zaburzenia okulistyczne z wiodącą jednooczną ślepotą lub zaburzeniami widzenia 38
4.5.8 Przemijająca niepamięć całkowita 38
4.5.9 Zaburzenia czynnościowe 38
4.5.10 Stwardnienie rozsiane 39
4.5.11 Omdlenie 39
4.6 Szczególne obrazy chorobowe 39
4.6.1 Rozwarstwienie tętnic zaopatrujących mózg 39
4.6.2 Zapalenia naczyń 41
4.6.3 Zespół CADASIL/CARASIL 43
4.6.4 Koagulopatie 43
4.6.5 Stosowanie substancji psychoaktywnych 44
4.6.6 Choroba i zespół moyamoya 44
4.6.7 Udar mózgu w wieku dziecięcym 45
4.7 Diagnostyka 46
4.7.1 Obrazowanie neuroradiologiczne 46
4.7.2 USG dopplerowskie tętnic zaopatrujących mózg 50
4.7.3 Diagnostyka kardiologiczna 53
4.7.4 Poszerzona diagnostyka 54
4.8 Leczenie ostrej fazy udaru mózgu 54
4.8.1 Leczenie na oddziale udarowym z monitorowaniem funkcji życiowych 54
4.8.2 Dożylne leczenie trombolityczne 57
4.8.3 Trombektomia mechaniczna 62
4.9 Prewencja wtórna 63
4.9.1 Heparyna 64
4.9.2 Leki hamujące czynność płytek krwi 66
4.9.3 Leczenie przeciwzakrzepowe 67
4.9.4 Postępowanie w zwężeniu tętnic zaopatrujących mózg 71
4.9.5 Postępowanie w przypadku przetrwałego otworu owalnego 73
4.9.6 Leczenie nadciśnienia 74
4.9.7 Leczenie hiperlipidemii 75
5 Krwawienia śródczaszkowe
Thomas Westermaier 77
5.1 Wywiad, manifestacja kliniczna, etiologia i patofizjologia 77
5.1.1 Krwiak nadtwardówkowy 77
5.1.2 Ostry krwiak podtwardówkowy 77
5.1.3 Przewlekły krwiak podtwardówkowy 79
5.1.4 Krwawienie śródmózgowe 79
5.1.5 Krwotok podpajęczynówkowy 80
5.2 Diagnostyka 81
5.2.1 Uraz czaszkowo-mózgowy i ostre krwiaki pourazowe 81
5.2.2 Przewlekły krwiak podtwardówkowy 82
5.2.3 Krwawienie śródmózgowe 83
5.2.4 Krwotok podpajęczynówkowy 85
5.3 Leczenie 86
5.3.1 Krwiak nadtwardówkowy 87
5.3.2 Ostry krwiak podtwardówkowy 87
5.3.3 Przewlekły krwiak podtwardówkowy 88
5.3.4 Krwotoki śródmózgowe 89
5.3.5 Krwotok podpajęczynówkowy 90
6 Zakrzepica zatok żylnych i żył mózgowia
Peter Kraft 93
6.1 Żylne unaczynienie mózgu 93
6.2 Objawy kliniczne 93
6.3 Etiologia 94
6.4 Diagnostyka 94
6.5 Leczenie 96
7 Wyzwania i koncepcje intensywnej opieki medycznej w przypadku chorych z niedokrwiennym udarem mózgu
Wolfgang Müllges 97
7.1 Scenariusze 97
7.2 Kliniczne objawy ostrzegawcze 97
7.3 Rozważania dotyczące dalszego leczenia poza oddziałem udarowym 98
7.4 Uwarunkowania patofizjologiczne 98
7.4.1 Poziom komórkowy 99
7.4.2 Ciśnienie śródczaszkowe 99
7.4.3 Ciśnienie śródczaszkowe a perfuzja 99
7.5 Leczenie 99
7.5.1 Intensywna terapia ogólnomedyczna 99
7.5.2 Specjalne metody leczenia 100
7.6 Podsumowanie 102
8 Żywienie pacjentów z udarem mózgu
Peter Kraft 103
8.1 Zaburzenia połykania w przebiegu udaru mózgu 103
8.2 Diagnostyka i terapia zaburzeń połykania 104
8.2.1 Ocena połykania 104
8.2.2 Fiberoendoskopowa ocena połykania 104
8.2.3 Ustalenie stopnia nasilenia dysfagii 104
8.2.4 Ćwiczenie połykania 104
8.3 Żywienie przez sondę i parenteralne 105
9 Telemedycyna a postępowanie w udarze mózgu
Peter Kraft 107
9.1 Struktura sieci udarowej 107
9.2 Trudności i pytania związane z telemedycznymi projektami udarowymi 109
9.3 Finansowe aspekty sieci teleudarowych 110
10 Częste wielospecjalistyczne powikłania udaru mózgu
Peter Kraft 111
10.1 Zapalenie płuc 111
10.2 Majaczenie 112
10.3 Napady padaczkowe 114
10.4 Powikłania kardiologiczne 115
10.5 Depresja 117
10.6 Zaburzenia poznawcze i otępienie o podłożu naczyniowym 119
10.7 Zespoły bólowe 121
11 Uruchamianie, rehabilitacja i rokowanie
Franz Weilbach 123
11.1 Uruchamianie 123
11.2 Rehabilitacja 123
11.2.1 Etapowy model rehabilitacji 124
11.2.2 Neuroplastyczność 124
11.2.3 Opieka aktywująca terapeutycznie 126
11.2.4 Rehabilitacja ruchowa 126
11.2.5 Rehabilitacja neuropsychologiczna 127
11.2.6 Zaopatrzenie w sprzęty pomocnicze 127
11.3 Rokowanie 128
Literatura 129
Indeks 133
Książka
-
ISBN:
978-83-66310-79-7
-
Redaktor:
Kraft Peter
-
Wydanie:
1
-
Rok wydania:
2020
-
Format:
210 x 275
-
Liczba stron:
170
-
Oprawa:
miękka