Przestępcza adaptacja młodocianych sprawców przestępstw

średnia: 0.0 ocen: 0

14,00 PLN

BRAK TOWARU, Poinformuj mnie gdy produkt będzie dostępny

Przestępcza adaptacja młodocianych sprawców przestępstw

Autor, Redaktor: MAŁGORZATA KOWALCZYK-JAMNICKA,

Waga produktu: 0.400 kg

EAN: 8370965660

Wysyłka od: 9.90 PLN

Wydawca: Uniwersytet K. Wielkiego

Przestępcza adaptacja młodocianych sprawców przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu

Bydgoszcz 2006, wydanie 1, format 165 x 230, objętość 345 str., oprawa miękka

Wstęp Rosnąca nieustannie liczba i gwałtowność przestępstw popełnianych przez młodzież, postrzegana jest jako jeden z negatywnych skutków transformacji ustrojowej. Teorie i analizy kryminologiczne wskazują, iż nasilanie się przestępczości oraz innych zjawisk z obszaru patologii społecznej jest zjawiskiem nieuchronnie towarzyszącym gwałtownym zmianom społecznym: radykalnym przemianom ustrojowym, okresom kryzysu gospodarczego lub szybkiemu rozwojowi (Hołyst, 1986, s. 305). Pojawiające się wówczas niekorzystne sytuacje społeczne, będące wynikiem stanu chaosu i dezorganizacji społecznej determinują zachowania przestępcze. Znamienny dla takiego okresu stan anomii będący, zgodnie z założeniami teorii R. Mertona, efektem rozdźwięku między kulturowo określonymi celami a ustalonymi normami sprzyja wyborowi indywidualnych dewiacyjnych sposobów przystosowania (por. Merton, 2002). "Urzeczowienie", będące cechą współczesnej cywilizacji rzutuje także na stosunki między ludźmi. O wartości człowieka decydują wymierne materialne dobra, a sukces jest ważniejszy niż godność i szacunek do siebie. Współczesna kultura industrialna kształtuje człowieka niezdolnego do odraczania gratyfikacji, poszukującego dróg określenia swej tożsamości poprzez działania najłatwiejsze, przynoszące jednostce natychmiastowe gratyfikacje. Do tych sposobów zaliczyć można działania agresywne (Urban, 2002, s. 440). Osłabienie kontroli społecznej, w szczególności atrybutów kontroli nieformalnej, bezpośredniej również sprzyja ujawnianiu się tendencji do zachowań przestępczych. Nie wolno też zapominać, że środowiska wychowawcze również mogą dostarczać wzorów i motywacji do zachowań przestępczych, o czym mówił między innymi t. H. Sutherland w teorii zróżnicowanych powiązań. W znaczący sposób do wyboru przestępczej drogi adaptacji społecznej przyczyniać się mogą sytuacje trudne, wywołujące stan napięcia psychicznego. Działania kompensujące ten stan przybierać mogą postać zachowań patologicznych. Pełna analiza czynników sprzyjających zachowaniom przestępczym nie jest możliwa bez uwzględnienia poczucia nieegalitarności rodzącego się na płaszczyźnie ekonomicznej i psychologicznej. Koncepcja deprywacji wyjaśniać może źródła zachowań przestępczych u jednostek zarówno obiektywnie dostrzegających swoją gorszą sytuację w porównaniu z innymi, jak i u tych, których jedynie subiektywne odczucie gorszych warunków prowadzi do poczucia nierówności. Relatywna deprywacja i wynikające zeń poczucie niesprawiedliwości prowadzić może do wyboru zachowań przestępczych przywracających w szybki sposób zachwiane poczucie równości. Aktualna sytuacja społeczna daje wiele przykładów osiągania wyższej pozycji przez spryt i cwaniactwo, niesprawiedliwego bogacenia się przy niewielkim nakładzie pracy oraz braku odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełniane w kręgach elit politycznych. Obserwowanie tych zjawisk motywować może do działań, które ten dystans zmniejszą, restytuując subiektywne poczucie sprawiedliwości. Uogólniając tezy zawierające się w dominujących nurtach etiologii przestępczości i innych zjawisk patologicznych można stwierdzić, że poszukiwanie przyczyn przestępczości nie ogranicza się do badania jednego tylko obszaru. Analizowane są zarówno aktualnie działające czynniki zewnętrzne, doświadczenia stanowiące efekt interakcji społecznych w różnych okresach rozwojowych, jak i czynniki osobowościowe i organiczne. Świadczy to o nieustannej potrzebie poszukiwania czynników, które mogłyby przybliżyć wyjaśnienie problemu zjawiska przestępczości wśród młodzieży. Niniejsze opracowanie stanowi próbę przybliżenia problemu przestępczej adaptacji społecznej młodocianych, którzy dopuścili się czynów przeciwko życiu i zdrowiu. Głównym celem badań było ustalenie wielopłaszczyznowych zależności między zachowaniami przestępczymi przybierającymi postać czynów przeciwko życiu i zdrowiu a rozmaitymi czynnikami pojawiającymi się w sytuacji życiowej sprawców, które to czynniki ukierunkowują wybór adaptacji. W rozważaniach nawiązano do pojawiającego się napięcia psychicznego wynikającego z utrudnień życiowych jednostki oraz społecznych oddziaływań związanych z sytuacją życiową jednostki. Sytuacje trudne ograniczające możliwości osiągania pożądanych społecznie celów stają się źródłem napięć psychicznych determinujących działania kompensujące ten stan. Charakter tych działań może ukierunkować wybór przestępczego przystosowania. W badaniach przyjęto założenie, że może być to czynnik zasadniczo różnicujący młodzież przestępczą i nieprzestępczą. Uznano także, że rozbieżności występujące między aspiracjami, rozbudzonymi często przez kulturowo usankcjonowaną hierarchię celów, oczekiwaniami a możliwościami stają się źródłem poczucia nierówności i tym samym warunkują podjęcie działań kompensacyjnych, których rodzaj i zakres jest cechą różnicującą badaną młodzież. Zainteresowania badawcze skupiły się także na wpływie zjawisk patologicznych występujących w środowiskach wychowawczych na uczenie się wzorów zachowania przestępczego. Wyniki badań pozwalają na bardziej wnikliwe spojrzenie na rolę i charakter czynników kryminogennych, co nie jest bez znaczenia w szeroko rozumianym procesie oddziaływań resocjalizujących.

W tym miejscu pragnę z głębi serca podziękować wszystkim, którzy okazali mi pomoc i wsparcie podczas pisania tej pracy. Przede wszystkim dziękuję Panu Prof. dr. hab. Bro-nisławowi Urbanowi oraz Panu Prof. dr. hab. Henrykowi Machelowi za cenne i wnikliwe uwagi, które były bardzo pomocne w nadaniu ostatecznego kształtu pracy. Dzięki wykorzystaniu ich sugestii stała się ona pełniejsza i jednocześnie lepiej opracowana.

Szczególne wyrazy podziękowania za pomoc, wsparcie oraz za wiele cennych pomysłów które wykorzystałam w pracy składam Panu Prof. dr. hab. Eugeniuszowi Bielickiemu.

Serdecznie dziękuję Panu Kazimierzowi Bogusławskiemu za przyjacielską pomoc w organizacji badań, za optymizm i podtrzymywanie mnie na duchu w chwilach zwątpienia.

Równie serdecznie pragnę wyrazić swą wdzięczność Panom Dyrektorom Zakładu Karnego we Włocławku i Zakładu Karnego w Fordonie za udzieloną mi w trakcie prowadzenia badań wszechstronną pomoc i okazywaną życzliwość.

Dziękuję także moim rodzicom i córce za cierpliwość i nieocenione zaangażowanie okazane w trakcie opracowywania wyników badań. Moim koleżankom z Zakładu Socjologii Wychowania i Resocjalizacji dziękuję za wyrozumiałość.

Spis treści

Wstęp

Rozdział 1. Adaptacja społeczna - jej powodzenie i zaburzenie
1.1. Pojęcie adaptacji i mechanizmów jej działania
1.2. Powodzenie i zaburzenie procesu adaptacji

Rozdział 2. Zachowania przestępcze i dewiacyjne w świetle wybranych doktryn etiologii kryminalnej
2.1. Uwagi wprowadzające
2.2. Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość w perspektywie biopsychologicznej
2.3. Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość w perspektywie socjologicznej
2.3.1. Teorie napięcia
2.3.2. Teoria czynnika genetycznego i dynamicznego przestępstwa
2.3.3. Wybrane teorie procesu społecznego
2.3.3.1. Teorie społecznej kontroli
2.3.3.2. Teorie uczenia się
2.3.3.3. Teorie reakcji społecznej

Rozdział 3. Cel, problematyka, metoda i organizacja badań własnych
3.1. Przedmiot i cele badań
3.2. Problemy i hipotezy badawcze
3.3. Zmienne i wskaźniki
3.4. Metody i techniki badawcze
3.5. Procedura badawcza
3.6. Teren badań

Rozdział 4. Cechy demograficzne, aktywność kryminalna i poziom agresywności badanych
4.1.Charakterystyka badanych zbiorowości pod względem właściwości demograficznych
4.2. Sytuacja rodzinna badanych
4.3. Aktywność kryminalna badanych przestępców
4.4. Zachowania paraprzestępcze oraz wczesna aktywność kryminalna
4.5. Zachowania agresywne badanych w świetle wyników uzyskanych przy zastosowaniu Skali Agresji Buss-Durkee (SABD)

Rozdział 5. Stany napięcia psychicznego a przestępcza adaptacja
5 1. Sytuacja trudna - pojęcie i sposoby reakcji
5.2. Sytuacje deprywacji a przestępcze przystosowanie
5.3. Sytuacje utrudnienia wywołujące stan napięcia psychicznego
5.4.Sytuacje zagrożenia powodujące stan napięcia psychicznego a przestępcza adaptacja
5.5.Sytuacje napięcia psychicznego wywołane negatywnymi relacjami z osobami
znaczącymi (rodzicami i nauczycielami) a zachowania przestępcze
5.5.1. Relacje badanych z rodzicami
5.5.2. Relacje badanych z nauczycielami

Rozdział 6. Poczucie nieegalitarności a przestępcza adaptacja badanych
6.1.Ocena atrakcyjności fizycznej i towarzyskiej badanych a przestępcze przystosowanie
6.2. Ocena sytuacji materialnej badanych a przestępcze przystosowanie
6.3. Aspiracje życiowe i zawodowe badanych a ich przestępcza adaptacja
6.4. Wartości życiowe badanych oraz poziom akceptacji siebie i innych ludzi

Rozdział 7. Wybrane komponenty kontroli społecznej a przestępcze
przystosowanie
7.1. Przywiązanie rodziców i dzieci jako element kontroli społecznej a zachowania przestępcze
1.1. Szkoła jako źródło kontroli społecznej a zachowania przestępcze badanych
7.3. Zaabsorbowanie jako komponent kontroli społecznej a przestępcze przystosowanie

Rozdział 8. Zróżnicowane powiązania a przestępcza adaptacja badanych
8.1.Przejawy patologizacji środowiska rodzinnego a przestępcza adaptacja badanych
8.2.Przejawy zachowań dewiacyjnych występujące w środowisku rówieśniczym a zachowania przestępcze
8.3.Przynależność do podkultur a przestępcza adaptacja badanych
Syntetyczne wnioski z badań
Bibliografia
Aneksy
Spis tabel
Spis rysunków
Summary