Znajomość owadów w naszym społeczeństwie jest skromna. Mało jest książek i czasopism dotyczących tych zwierząt, a przecież owady towarzyszą nam we wszystkich środowiskach, w różnych życiowych sytuacjach. W Polsce znanych jest około 26000 gatunków owadów, każdy występuje w milionach egzemplarzy, niektóre nawet w miliardach. Występują one powszechnie w powietrzu, glebie, wodzie, na roślinach, a także na innych zwierzętach lub też żyją w nich. Są na kuli ziemskiej już ponad 350 milionów lat, podczas gdy człowiek pojawił się nie dawniej niż 1-2 miliony lat temu. Owady odgrywają w życiu człowieka bardzo ważną rolę - sąjego sprzymierzeńcami lub wrogami. Jedne lubimy, więc chronimy, nawet importujemy z odległych krain, a innymi się brzydzimy i zwalczamy je. Niektóre z nich są bezpośrednią lub pośrednią przyczyną strat powodowanych w czasie produkcji i przechowywania żywności - zjadają rośliny uprawne i produkty spożywcze, zanieczyszczają je, zagrzewają, infekują mikroorganizmami. Inne niepokoją nas swoją obecnością - drażnią, żądlą, wysysają krew, są wektorami groźnych chorób ludzi i zwierząt domowych. Owady bywały nawet pośrednią przyczyną przegranych i wygranych wojen i miały istotny wpływ na historię ludzkości. Obserwując życie owadów, jesteśmy często zafascynowani wspaniałymi ewolucyjnymi przystosowaniami: zapobiegliwością, pracowitością, czystością, dobrą organizacją w ich społeczeństwach, bardzo dobrym przystosowaniem się do środowiska, niekiedy nawet do warunków bardzo niekorzystnych. Równocześnie obserwujemy u nich częste wypadki różnych form pasożytnictwa, a także zjawiska, które moglibyśmy przyrównać do terroryzmu, kanibalizmu, piractwa, kłusownictwa, narkomanii i niewolnictwa, tyranii, poligamii, prostytucji, homoseksualizmu, kidnapingu. Mrówki trzech żyjących w Polsce gatunków praktykują niewolnictwo. Przy różnych okazjach szczycimy się naszymi osiągnięciami, tymczasem owady już od milionów lat wiele z nich powszechnie wykorzystują. Oto przykłady: Organizowanie społeczeństw z wykorzystaniem kast (królowa, robotnice, trutnie, żołnierze). Budowa skomplikowanych gniazd - mrowiska, termitiery z zastosowaniem klimatyzacji. Termity, mrówki i pszczoły doskonale klimatyzują swoje gniazda i regulują.
Spis treści
1. ODROBINĘ HISTORII
2. WIADOMOŚCI OGÓLNE O OWADACH
2.1. Liczebność, wielkość i rozprzestrzenienie
2.2. Przystosowania owadów do życia
2.3. Rozmnażanie się i rozwój owadów
2.4. Determinacja pici u owadów
3. ZACHOWANIE SIĘ OWADÓW
3.1. Porozumiewanie się
3.1.1. Głosy
3.1.2. Światło
3.1.3. Informatory chemiczne owadów
3.2. Przemieszczanie się i loty owadów
3.3. Pokarm owadów i jego zdobywanie
3.4. Zachowanie się związane z rozmnażaniem
3.4.1. Kojarzenie się
3.4.2. Opieka nad potomstwem
3.5. Mechanizmy obronne owadów
4. ZNACZENIE OWADÓW DLA CZŁOWIEKA
4.1. Owady jako nasi sprzymierzeńcy
4.1.1. Owady jako pokarm dla ludzi i zwierząt
4.1.2. Produkty uzyskiwane od owadów
4.1.3. Zapylanie roślin
4.1.4. Owady jako służba sanitarna
4.1.5. Owady jako pasożyty i drapieżcę owadów szkodliwych oraz jako nasi sprzymierzeńcy w walce z chwastami
4.1.6. Inne przykłady wykorzystywania owadów przez człowieka
4.2. Owady – wrogowie człowieka
4.2.1. Owady drażnią swoją obecnością
4.2.2. Owady roślinożerne i ich znaczenie gospodarcze
4.2.3. Alergiczne i toksyczne oddziaływanie stawonogów na człowieka
4.2.4. Owady jako wektory chorób człowieka i zwierząt domowych
5. ZWALCZANIE OWADÓW
5.1. Kwarantanna roślin
5.2. Metody mechaniczne i fizyczne
5.3. Metody agrotechniczne
5.4. Metody genetyczne
5.5. Metody biotechniczne
5.6. Odporność roślin na szkodniki, a gospodarzy na pasożyty
5.7. Walka biologiczna
5.8. Metoda chemiczna zwalczania owadów
5.9. Metoda integrowana