Ku kulturowej koncepcji pedagogiki

Spis treści

Wstęp

Przedmowa – próba oglądu przedpola tematyki
„Własny pokój” pedagogiki w kulturze. Od świata granic do świata horyzontów
Poszukiwanie – przeszukiwanie jako bieguny złożoności badawczej
Zyski symboliczne i profity duchowe, czyli projekcje celów badań
Integralność strukturalna a przedmiot i metoda badań
Rekonstruowanie kryzysu teorii w naukach humanistycznych?
Jakie są jego przyczyny?
O wdrażaniu i upowszechnianiu kultury – perspektywa pedagogiczna
Podziękowania

Część I
Pedagogika między tropami kultury (problemy metodologiczne)
Rozdział I
Przesłanki metodologiczne i historyczne rozważań
dla postulatu integralności badawczej w pedagogice
Wstęp

1.1. W stronę specjalizacji tworzącej specjalności „wyższego rzędu”
(T. Kotarbiński) i nową profesjonalizację (R. Nycz)
1.2. O dwóch postawach programowych pedagogiki:
strukturalnej i funkcjonalnej
1.3. Dwa typy autonomii w rozwoju
1.4. Funkcjonalne podejście do relacji kultura – pedagogika
1.5. Podejście strukturalne do relacji pedagogika – kultura
1.6. Problem strukturalnej integralności pedagogicznej w myśleniu
i działaniu edukacyjnym
1.7. Dominujące, tradycyjne wersje integralności
1.8. Strukturalna integralność jako zagubiony trop (o obrazie złożoności edukacji
w pedagogice międzywojennej): H. Rowid za B. F. Trentowskim, J. Mirski
i Z. Mysłakowski
1.9. W stronę integralności post-konwencjonalnej
Podsumowanie (gruntowanie problematu: integralność strukturalna
versus integralność funkcjonalna; teza pierwsza)

Rozdział II
Zysk symboliczny w pedagogice. O odzyskiwaniu, pozyskiwaniu
i wyzyskiwaniu kultury (tropy projektujące)
Wstęp

2.1. Ontologika pedagogiki i kultury. O paradoksalnej ontologii i epistemologii
między (inter) i wobec (versus)
2.2. Koncepcja wymiany dóbr kultury (P. Bourdieu)
Zysk symboliczny versus „symboliczne” zyski
2.3. Dialektyka pożytków, zysków i interesów symbolicznych dla pedagogiki
w warunkach „globalnej ekonomii kulturowej” (A. Appadurai)
2.4. O trzech typach integracji i zysku symbolicznego pedagogiki z kultury
Integrowanie zysków czy zysk z integralności pedagogiki i kultury?
2.5. Odzyskiwanie ontycznej integralności
2.6. Odzyskiwanie integralności w rozwoju pełnej tożsamości płci
2.7. Odzyskiwanie dzikości, czyli pedagogiczny sen(s) integralności u źródeł
(A. Nalaskowski)
2.7.1. Dzikość jako kategoria dla pedagogiki
2.7.2. Dzikość w cieniu istotowego sporu natury i kultury
2.7.3. Zdziczała socjalizacja i naturalna desocjalizacja?
Co jest do zyskania?
2.8. Wampiryzm w refleksji kulturowej, czyli o odzyskiwaniu fragmentu
porządku symbolicznego
2.8.1. Ontologia wampiryzmu jako symbol dynamiki pracy umysłu
2.8.2. Wampir i Cień człowieka
2.8.3. Wampir jako osobowość prześladowcza
2.8.4. Wampir jako symbol/miejsce zdziczenia i innych
„wulgarnych” żywiołów
2.8.5. Wampiryczna rodzina, czyli o obcowaniu z grobami
2.8.6. Symbolika krwi – przemieszczenia pedagogiczne
2.9. Pozyskiwanie integralności dyskursywnej –
komunikowanie humanistycznej wrażliwości
Spis treści 7
2.10. Wyzyskiwanie epistemologicznej integralności
Pakt poznawczy i zwłoki metodologiczne (J. Sławiński)
między wiarowiedzą i władzowiedzą
2.11. Dyskursy możliwe (D. Ulicka) kulturowej (treści) pedagogiki
Podsumowanie (projektowanie zysków)

Rozdział III
Pedagogika wobec kultury (tropy ramowe)
Wstęp

3.1. Jaka kultura? (L. Witkowski) Jaki paradygmat? (B. Śliwerski)
Jakie (tropy) pedagogiki?
3.2. Wyobraźnia antropologiczna (A. Mencwel) i jej przedłużenia w pedagogice
antropologicznej (K. Ablewicz) i antropologii pedagogicznej (R. Schulz) ........ 175
3.3. Całopsychocielesność, mikroantropologia psychoanalityczna
i humanizm przyszłości (D. Danek). Kierunki przemian metodologii
a pedagogika z kultury
3.4. Potrzeba refleksji gender w pedagogice czy potrzeba gender pedagogiki?
3.5. O „dyskretnych” i „przekornych” pedagogiach (Z. Kwieciński)
Nośność pedagogiczna tekstów kultury do wyzyskania
dla pedagogii „pobocznych”
3.6. Trzy typy relacji pedagogiki i kultury: wobec (pedagogika kultury),
z (pedagogika z wnętrza kultury) i między (pedagogika kulturowa)

Rozdział IV
Postkonwencjonalna integralność (tropy-fragmenty)
Wstęp

4.1. Wnętrze kulturowe i jego twórcze napięcie
4.2. Granice jako sposób życia kultury (M. Bachtin)
4.3. Linie przecięć semantycznych i krzyżowa komunikacja (J. Łotman)
4.4. Rozproszone hybrydy kultury czy/i małe tożsamości?
4.5. Obsesja fragmentem i strzępki nowego realizmu (K. Lupa)
4.6. Upór fragmentów wobec hegemonii całości
4.7. Fragment jako opór uwagi wobec przyczynowości
i linearności dyskursywnej
4.8. Wybalansowanie wielości, czyli fragment i całościowość
jako jedność w kulturze (G. Simmel)

Rozdział V
O szczelinach istnienia kultury i poznania humanistycznego
(tropy pomocnicze dla pedagogiki)
Wstęp

5.1. Prześlizgiwanie się pojęcia między parcjalnością a intencją całości.
Dynamiczny relacjonizm (K. Mannheim)
5.2. Promieniowanie sensów do osobistego podjęcia. Iskrząca prawda
w drobinach znaczących, uwadze i ich spotkaniu (J. Brach-Czaina)
5.3. Prześwitywanie prawdy w istotowym sporze między Skrywającą ziemią
i Otwarte świata (M. Heidegger): problem dzieła
5.4. Przebłyskiwanie sensów tekstu w teraźniejszości i przeczucie skoku.
Sprzeczne tendencje strukturalne w dynamice rozwoju kultury i pedagogiki
5.5. Eksplodowanie informacji (J. Łotman).
Status poznawczy krótkich spięć na granicy języków kultury
5.6. Przeszukiwanie humanistyki wobec zadania (p)oszukiwania wiedzy
(pomocnicze rozważania do analizy relacji: zgodności metody
i przedmiotu badań wobec godności podmiotu badań w pedagogice)
Podsumowanie (poszukiwanie i przeszukiwanie szczelin zysku)

Część II
Próby pedagogicznego myślenia wobec oporu języka
Tekst kulturowy między oporem a twórczością (metoda versus zysk symboliczny)

Rozdział VI
Metodyczny eklektyzm – awangarda (innej) integralności
czy przestrzeń poznawcza pedagogiki?
Wstęp

6.1. Metodyczny eklektyzm między erudycją a czujną samokontrolą
6.2. Eklektyzm w krytyce estetów, doktrynerów i purystów,
czyli „nieelegancka”, „niesłuszna” i „niepoprawna” twórczość
6.3. Eksperymentowanie między strategią Chopina a strategią Beethovena
6.4. Rozrywanie dyskursywnej (mega)narracji: „rumowiska” kultury (W. Benjamin)
i „wieczna” wartość „śmietnika” (T. Kantor) dla pedagogiki

Rozdział VII
Eseistyczność jako tryb próbowania poznawczego w pedagogice
Wstęp

7.1. Kompilacja tekstów: grabież, przemyślne pasożytnictwo czy intertekstualna
współpraca?
7.2. Myślące siebie myślenie, czyli zyski z para-doksa-lności eseju
7.3. Konstruowanie oboczności, czyli esej jako mimikra trybu percepcji
7.4. Esej jako „raz wydarzająca się metodologia”
7.5. Esej jako kategoria podejrzana i podejrzliwa w pedagogice
7.6. Esej w roli re-kreacji
7.7. Twórcze napięcie między para i doksa, czyli miejsce eseju
między siłami konserwatywnymi i konserwującymi
7.8. Eseistyczny opór, czyli „sytuacja wielokrotnego nieustabilizowania”
7.9. Esej: odzyskanie „dawno utraconego świata” czy przebudzenie „monstrum”?

Rozdział VIII
Kolaż kulturowy. Opór twórczo przemieszany i przemieszczany
w językach pedagogiki (i) kultury
Wstęp

8.1. Kolaż języków humanistyki. O zwiększaniu „przepustowości” tekstów kultury
(dla) pedagogiki
8.2. Twórczość między typografią a oralnością. Myślenie mimo oporu języka
8.3. Kolaż jako poznawcza kreacja „dla wszystkich zmysłów” (A. Rimbaud)
8.4. Kolaż kontekstów dla pedagogiki (z wnętrza) kultury
8.5. Filozofia (twórczego) przypadku. O znaczącym miejscu granicy w kolażu
8.6. Kolaż kulturowy wobec archiwum pedagogiki
8.7. Kolaż (dla) pedagogiki. Szkoła szycia między twórczym oporem
a użytkową refleksją
8.8. Eklektyzm między pejzażem wewnętrznym a kolażem pedagogicznym
Podsumowanie

Rozdział IX
Literatura i pedagogiczna wiarowiedza.
Dyskurs(y) kultury a pedagogika czytania
Wstęp

9.1. Kultura teorii literatury (R. Nycz, M. P. Markowski)
a dyskursy możliwe pedagogiki
9.2. Oblicza prawdy powieściowej: poznanie – mądrość – dialogiczność
9.2.1. Status dyskursywny fikcjia funkcje poznawcze powieści
9.2.2. Poznanie (w) powieści (Z. Mitosek) i jej mądrość niepewności
(M. Kundera)
9.2.3. Poznanie polifoniczne (M. Bachtin) jako opór
wobec dyskursywnej przemocy

Rozdział X
Rozumienie wobec interpretacji. Metodologia czytania między hermeneutyką
a pedagogiczną heurystyką
Wstęp

10.1. Dialektyczna czy dialogiczna hermeneutyka?
10.2. Perspektywa epistemologiczna i epistemiczna czytania (M. Siemek).
Rozumienie a poznanie
10.3. Profilowanie pojęć a profilowanie sensu interpretacji
10.4. Teoria, interpretacja i (pedagogiczna) wiedza
10.5. Spor autorów, opór tekstu, upór czytelnika i napór (nad)interpretacji

Rozdział XI
Osobliwości pedagogicznego czytania kultury.
Warianty (akty) dyskursywne i zdarzenia metodologiczne
Wstęp

11.1. Janusowa brama literatury. Odczytanie wpisanego w kulturę,
czyli przejście przez inność
11.2. Literatura jako interfejs dla dyskursów pedagogiki.
Przekładanie granic kultury