Marginalizowane grupy społeczne w kontekście kultury fizycznej i sportu

Praca wnosi nową wiedzę do badań nad środowiskami osób wykluczonych, marginalizowanych, a często postrzeganych w sposób skrajnie stereotypowy. Prezentowane przez Autora tezy mają istotne znaczenie dla programowania polityk publicznych, w których aktywność fizyczna osób niepełnosprawnych, a także wywodzących się z innych środowisk społecznie marginalizowanych jest obecnie nadal często niedoceniana. Jak wskazuje sam Autor, ramy instytucjonalno-strukturalne, uwarunkowania i konteksty uprawiania sportu nie zawsze tworzą sprzyjające ku temu warunki. Dlatego aktywność sportowa i metasportowa reprezentantów opisywanych przez Autora grup społecznych ma znaczenie nie tylko rehabilitacyjne (tak w wymiarze fizycznym, jak i społecznym), ale także jest istotna dla zmiany wizerunku osób niepełnosprawnych, seniorów, kobiet, dzieci oraz kibiców sportowych i ich miejsca w społeczeństwie.

Spis treści:

Wstęp 7
Rozdział 1. Cyberatletyka, cybersporty, e-sporty, sporty elektroniczne. Kultura fizyczna i sport w „rozszerzonej rzeczywistości” 20
1.1. E-sport w „rozszerzonej rzeczywistości” . 20
1.2. Niedostatki kondycji psychofizycznej, sprawności ruchowej i zdrowia 21
1.3. Świat realny vs. świat wirtualny 23
1.4. Gracze komputerowi: cyfrowi barbarzyńcy? . 25
1.5. Czy cybersport to sport?. 27
1.6. E-gaming jako element kultury fizycznej 29
1.7. Gry komputerowe w świecie globalnej konsumpcji 31
1.8. E-sport kopią „prawdziwego” sportu? 32
1.9. Gry komputerowe składnikiem kultury ponowoczesnej 35
1.10. Laptop, PC, smartfon, tablet: współczesne narzędzia komunikacji społecznej . 37
1.11. Cyfrowe media w służbie społecznej: seniorzy . 42
1.12. Cyfrowe media w służbie społecznej: osoby niepełnosprawne . 44
1.13. Osobliwości komunikacji zapośredniczonej 47
1.14. Filozoficzne meandry życia w cyberprzestrzeni 49
1.15. Gry komputerowe elementem emancypacji społecznej dziewcząt i kobiet . 51
1.16. Areny zmagań współczesnych e-sportowców 53
1.17. Cyberatletyczne ligi i hybrydyzacja aktywności sportowej . 55
1.18. Hybrydyzacja rzeczywistości – cyfrowy świat – filozoficzne wyzwania 57

Rozdział 2. Osoby niepełnosprawne w przestrzeni medialnej, społecznej i sportowej . 71
2.1. Sport olimpijski w perspektywie historycznej . 71
2.2. Nowożytne igrzyska olimpijskie 74
2.3. Niepełnosprawni na arenach sportowych i w świetle zainteresowania badaczy . 75
2.4. Rehabilitacja, terapia i sport osób niepełnosprawnych – sprzężenie zwrotne . 77
2.5. Rzeczy, które nie śniły się filozofom: aktywizacja społeczna niepełnosprawnych . 81
2.6. Niepełnosprawność to nie kalectwo . 85
2.7. Wizerunek osób niepełnosprawnych w mediach masowych w kontekście kultury fizycznej i sportu 88
2.8. Polskie akcje i kampanie społeczne: sportowcy niepełnosprawni? . 89
2.9. Opiekunowie osób niepełnosprawnych jako supermani 92
2.10. Wszystkich łączy piłka nożna 93
2.11. Siepomaga i Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy 95
2.12. Ciało nienormatywne w przestrzeni publicznej: popkultura . 97
2.13. Weterani wojenni w kontekście cielesnym, sportowym i społecznym 98
2.14. „Piersi badacze”: sportowcy w walce z rakiem piersi 100
2.15. Globalne imprezy sportowe 102
2.15.1. Letnie igrzyska paraolimpijskie Pekin 2008 102
2.15.2. Letnie igrzyska paraolimpijskie Londyn 2012 . 103
2.16. Polska telewizja – transmisje bez niepełnosprawnych sportowców 104
2.17. Zmiana paradygmatu telewizyjnego – letnie igrzyska paraolimpijskie Rio de Janeiro 2016 106
2.18. Nowa jakość reklamy społecznej: od bohatera do zwykłego człowieka . 108
2.19. Zimowe igrzyska paraolimpijskie Soczi 2014 i letnie igrzyska paraolimpijskie Rio de Janeiro 2016 . 110
2.20. Zimowe igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie Pjongczang 2018. 118
2.21. Dokonuj niemożliwego – Pjongczang 2018 119
2.22. Akcje, kampanie i reklamy społeczne narzędziem zmian społecznych . 129

Rozdział 3. Kobiety w kulturze fizycznej i sporcie: za czy przeciw? 143
3.1. Kobiety w kulturze fizycznej, sporcie i życiu społecznym – od antyku poczynając . 143
3.2. Kobiety w nowożytnej filozofii olimpizmu barona Pierre’a de Coubertina 146
3.3. Kobiety wkraczają do sportu: perypetie językowe i mentalne. 148
3.4. Ciało kobiece w negliżu jako manifest społeczny 152
3.5. Sportsmenka jako broń i narzędzie w ideologicznej walce 155
3.6. Zimna wojna i żelazna kurtyna. 155
3.7. Przekraczanie barier i przełamywanie stereotypów: „żeńskie tsunami” 156
3.8. Feminizm w Polsce 159
3.9. Kobiety i mężczyźni w medialnych sprawozdaniach sportowych: podobieństwa i różnice . 160
3.10. Wizerunek sportsmenki w mass mediach. 161
3.11. Gender studies, men’s studies: czy płeć w sporcie ma znaczenie i wpływa na sukces? 163
3.12. Czy sportsmenka jest kobietą, czyli polowanie na czarownice 166
3.13. LGBT – rzeczywistość sportowa przestaje być oczywista. 171
3.14. Dyskryminacja finansowa kobiet – nierówności w wynagradzaniu zawodniczek. 174
3.15. Uczestnictwo kobiet w sporcie – wszystkie dyscypliny i konkurencje sportowe 177
3.16. Zmiana habitusu – składy mieszane – kobiety i mężczyźni biegną razem 179
3.17. Argumenty przeciwko kobietom w sporcie 180
3.18. „Prawdziwy mężczyzna” i „standardowa kobieta” 183
3.19. Seksualność i potencjalna reprodukcyjność jako argument niesymetryczny 184
3.20. Śmierć w górach jako kryterium nieodpowiedzialności 186
3.21. Kobiety uprawiające sport w krajach arabskich 188
3.22. Casus Iranu i kobiet uprawiających sport w tym kraju 191
3.23. Filmy o kobietach, kulturze fizycznej i sporcie – na pograniczu Azji i Europy. 194
3.24. Akulturacja i dyfuzja kulturowa – perturbacje społeczne 196

Rozdział 4. Czy szalik jest identyfikatorem (pseudo)kibica? Refleksje o społecznym (u)życiu przedmiotów. 207
4.1. Uniform i uniformizacja – konfekcja społecznie znacząca 207
4.2. Szalik jako legitymacja społeczna kibica. 209
4.3. Szalik jako komunikator i nośnik wartości 211
4.4. Kulturowo-społeczne (u)życie kibicowskich tekstyliów 216
4.5. Broda nie czyni filozofem – szalik nie czyni kibicem 218
4.6. (Pseudo)kibicowskie mody. 219
4.7. Stroje bojowników 222
4.8. Konfekcja patriotyczna – moda czy trwały trend?. 223
4.9. Dresiarz kibol, czuły barbarzyńca, lumberseksualny drwal. 226

Zakończenie w cieniu pandemii COVID-19 234
Bibliografia 242
Źródła internetowe . 272
Filmoteka. 283
Filmy dokumentalne, fabularne, seriale i programy telewizyjne 283
Filmy internetowe. 285