Wizerunek polskiego paraolimpijczyka The image of a polish paralympian
Kraków 2013, wydanie 1, format 165 x 235, objętość 290 str., oprawa miękka
Współczesna działalność międzynarodowego ruchu sportowego osób niepełnosprawnych jest skupiona w trzech niezależnych od siebie obszarach organizacyjnych, uznawanych również przez władze sportu olimpijskiego (Legg i wsp. 2004).
Pierwszy - zarazem najstarszy - dotyczy środowiska osób z uszkodzeniem narządu słuchu. Jego początki sięgają 1924 roku, kiedy to powołany został Międzynarodowy Komitet Cichych Sportów (CISS)1. Szeroką działalność tej organizacji docenił Międzynarodowy Komitet Olimpijski (IOC)2 w 1955 roku przyjmując ją do grona federacji międzynarodowych o statusie olimpijskim (Eickman 2001; Steadward i Foster 2003; DePauw i Gavron 2005a; Tweedy i Howe 2011).
Drugi obszar działalności sportowej swoim zasięgiem obejmuje osoby niepełnosprawne intelektualnie. Jednak jego charakter nie ma znamion sportu wyczynowego, obrał bowiem kierunek aktywności rekreacyjno-rehabilitacyjnej. Powstanie w 1968 roku Międzynarodowego Stowarzyszenia Olimpiad Specjalnych (SOI)3 zapewniło tej grupie osób całoroczny trening sportowy i starty w zawodach. Spontaniczny rozwój działalności SOI zyskał sojusznika nawet we władzach zasiadających w IOC, które w 1988 roku wyraziły zgodę zarówno na używanie określenia „Olympics", jak i przeprowadzanie zawodów sportowych zgodnie z ceremoniałem olimpijskim (Legg i wsp. 2004; Olimpiady Specjalne Polska 2005; DePauw i Gavron 2005a).
Trzeci obszar aktywności jest ściśle połączony z nurtem sportu paraolimpijskiego, którego korzenie sięgają czasu po II wojnie światowej. Zawiązanie się w 1959 roku Międzynarodowego Komitetu Igrzysk Stoke Mandeville (ISMGC)4, a następnie w 1964 roku Międzynarodowej Organizacji Sportu Niepełnosprawnych (ISOD)5
doprowadziły do ożywienia aktywności sportowej wśród osób z dysfunkcjąnarządu ruchu. Rozwijający się dynamicznie sport, także wśród osób z innymi rodzajami niepełnosprawności, z upływem czasu doprowadził do powstania kolejnych międzynarodowych organizacji. W 1978 roku powołano Międzynarodowy Związek Sportu i Rekreacji Osób z Porażeniem Mózgowym (CP-ISRA)6, w 1981 - Międzynarodowy Związek Sportu Niewidomych (IBSA)7, a w 1986 - Międzynarodową Federację Sportu Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie (INAS-FID)8. Wymienione organizacje sportu niepełnosprawnych, a od 2004 roku - po połączeniu ISOD i ISMWSF - również Międzynarodowa Federacja Sportu Osób na Wózkach i po Amputacjach (1WAS)9, prowadzą działalność na rzecz sportu osób z uszkodzeniem narządu ruchu, wzroku oraz z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (zob. ryć. 1.1). Ich wspólne cele i zadania, w tym także cele i zadania nadrzędnej organizacji - od 1989 roku Międzynarodowego Komitetu Paraolimpijskiego (IPC)10, podejmowane na poziomie międzynarodowym, wytyczają współczesny kierunek funkcjonowania światowego sportu paraolimpijskiego, którego działalność zmierza do stałej współpracy z ruchem olimpijskim (Mason 2002; Kosmol i wsp. 2006; Gold i Gold 2007).
Należy nadmienić, iż w obecnym czasie w każdym z powyższych obszarów działalności sportowej osób niepełnosprawnych organizowane są oddzielnie co 4 lata - na wzór zawodów olimpijskich - letnie i zimowe igrzyska. Pierwsze Światowe Igrzyska Głuchych (Deaflympics) odbyły się w 1924 (letnie) i 1949 roku (zimowe), natomiast Światowe Igrzyska Olimpiad Specjalnych (Special Olympics) zorganizowano po raz pierwszy odpowiednio w latach 1968 oraz 1977, a Igrzyska Paraolimpijskie (Paralympic Games) - odpowiednio w latach 1960 oraz 1976 (DePauw i Gavron 2005a).
Ze względu na fakt, iż rozprawa naukowa została poświęcona polskim zawodnikom nominowanym do udziału w igrzyskach paraolimpijskich, dalsza część rozdziału dotyczy jedynie charakterystyki ruchu paraolimpijskiego.
Spis treści
1. Rozwój sportu paraolimpijskiego. Określenie problematyki badawczej1.1. Światowy sport paraolimpijski
1.2. Rozwój polskiego sportu paraolimpijskiego
1.2.1. Pierwszy okres – lata 1949-1960
1.2.2. Drugi okres – lata 1961-1989
1.2.3. Trzeci okres – lata 1990-1998
1.2.4. Czwarty okres – od 1999 roku
1.3. Polscy paraolimpijczycy w świetle opracowań naukowych
1.4. Sformułowanie problemu badawczego
2. Materiał i metody badawcze
2.1. Charakterystyka badanych
2.2. Procedura i narzędzia badań
2.2.1. Etapy badań na przestrzeni lat 1988-1991
2.2.2. Etapy badań na przestrzeni lat 1998-1999
2.2.3. Etapy badań na przestrzeni lat 2010-2011
2.2.4. Opracowanie statystyczne wyników
3. Wyniki badań i ich analiza – zmiany w strukturze cech socjodemograficznych polskich sportowców biorących udział w kolejnych igrzyskach paraolimpijskich
3.1. Grupa badanych uczestników igrzysk z lat 1972-1988
3.1.1. Płeć
3.1.2. Wiek
3.1.3. Miejsce zamieszkania
3.1.4. Stan cywilny
3.1.5. Wykształcenie
3.1.6. Aktywność zawodowa
3.1.7. Środowisko wychowujące
3.2. Grupa badanych uczestników igrzysk z lat 1992-1998
3.2.1. Płeć
3.2.2. Wiek
3.2.3. Miejsce zamieszkania
3.2.4. Stan cywilny
3.2.5. Wykształcenie
3.2.6. Aktywność zawodowa
3.2.7. Środowisko wychowujące
3.3. Grupa badanych uczestników igrzysk z lat 2000-2010
3.3.1. Płeć
3.3.2. Wiek
3.3.3. Miejsce zamieszkania
3.3.4. Stan cywilny
3.3.5. Wykształcenie
3.3.6. Aktywność zawodowa
3.3.7. Środowisko wychowujące
3.4. Zmiany w strukturze cech socjodemograficznych badanych uczestników igrzysk z lat 1972-2010
3.4.1. Płeć
3.4.2. Wiek
3.4.3. Miejsce zamieszkania
3.4.4. Stan cywilny
3.4.5. Wykształcenie
3.4.6. Aktywność zawodowa
3.4.7. Środowisko wychowujące
4. W kierunku syntezy wyników badań literatura
Literatura
Spis tabel
Spis rycin
Streszczenie
Summary
Aneks
Książka
-
ISBN:
978-83-62891-32-0
-
Autor:
Joanna Sobiecka