Poznań 2007, wydanie 1, format 165 x 240, objętość 343 str., oprawa miękka
We współczesnych społeczeństwach przełomu XX i XXI wieku mamy do czynienia z wieloma intrygującymi zjawiskami. Na badacza kultury fizycznej i sportu czeka wiele niespodzianek wynikających z dynamicznie rozwijającej się rzeczywistości społecznej. Akceleratorem licznych zjawisk jest sport, trwale wprzęgnięty w dzisiejszą rzeczywistość. Spośród różnych zjawisk związanych ze sportem, w niniejszej książce zanalizowane zostanie jedno, szczególnie przykuwające uwagę odbiorców i badaczy sportu. Zjawiskiem tym jest kibicowanie wraz ze stygmatyzacją współczesnego sportu przez związane z nim chuligaństwo stadionowe, zwane również chuligaństwem futbolowym. Problem ten dotyczy głównie piłki nożnej, ale nie tylko. Choć zjawisko to zachodzi na obrzeżach sportu i stanowi jego margines, to wydaje się jednak konieczne skrupulatne zbadanie go. Tym bardziej że w odróżnieniu od literatury światowej, w polskiej literaturze przedmiotu jest zaledwie kilka książek, młodych autorów, podejmujących kompleksowo problematykę kibicowania z socjologicznego punktu widzenia. Poważniejszych prac autorów zorientowanych filozoficznie nie ma zaś wcale. Niniejsza praca stara się wypełnić lukę w piśmiennictwie dotyczącym kibiców i pseudokibiców futbolowych.
Przemysław Piotrowski w książce Szalikowcy. O zachowaniach dewiacyjnych kibiców sportowych napisał: "Zjawisko agresji na stadionach jest jednym z najciekawszych, a zarazem najtrudniejszych do zdiagnozowania i rozwiązania problemów społecznych II połowy XX wieku. Zachowania dewiacyjne są zarazem trwałym elementem historii sportu. Nigdy dotąd nie osiągnęły jednak takiego nasilenia i nie były tak powszechnie postrzegane jako zagrożenie ładu społecznego"!. Gary Annstrong w obszernej pracy Football Hooligans: Knowing the Score zamieścił zdanie: "Chuligaństwo futbolowe nie bardzo może być 'wyjaśnione'. Może być jedynie opisane i ocenione". Z kolei Jeremy McClancy w zbiorze antropologicznych tekstów Sport, Identity and Ethnicity stwierdził, że w odróżnieniu od postaw większości wcześniejszych badaczy, w szczególności antropologów, socjologów i historyków społecznych, sport stał się dziś obiecującym obiektem badań, mogącym wydać interesujące poznawczo owoce.
Spis treści
WstępI. Fenomen brutalnych widowisk "sportowych". Rys historyczny
l. Antyczna Grecja
2. Starożytny Rzym
3. Średniowieczna Europa
4. Nastanie ery piłki nożnej
II. Czym jest widowisko sportowe i na czym polega jego fenomen
1. Specyfika widowiska sportowego
2. Widowisko sportowe a spektakl teatralny
3. Biologia, etologia, psychologia
4. Psychologia tłumu
5. Widowisko sportowe jako multimedialny spektakl
6. Meksykańska fala
7. Muzyka i śpiew na stadionach
III. Medyczne aspekty kibicowania
1. Oglądanie meczów piłkarskich a zawały serca
2. Niebezpieczne uderzańie głową piłki
3. Śmiertelne emocje
4. Fizjologia kibica - testosteron
IV. Kobiety na boiskach i trybunach sportowych
1. Kobiety jako uczestniczki zawodów sportowych: sportsmenki
2. "Paszport płci kobiety"
3. Medale olimpijskie kobiet
4. Kobiety jako sędziowie sportowi
5. Kobiety jako obserwatorki widowisk sportowych: kibicki
V. Kibice i pseudokibice. Próby definicji
l. Różnice językowe
2. Kibice
3. Pseudo kibice
VI. Psychospołeczne aspekty zjawiska kibicowania
l. Społeczny wizerunek sportu
2. Sport jako epopeja i mitologia
3. Kult bohaterów - idolii
4. Chuligaństwo stadionowe
5. Chuligani, "kibole", "szalikowcy", "wandale"
6.Świat "szaIikowców"
VII. "Liga chuliganów". Systemy przyjaźni i wrogości
1. "Liga chuliganów" .
2. Systemy przyjaźni i wrogości: "sztama", "układ", "kosa"
3. Chuligańskie akcesoria: "narzędzia", "sprzęt"
4. Radykalne formy chuligaństwa stadionowego
5. Skinheadzi jako prototyp agresywnych pseudokibiców
6. Bojówki chuligańskie
7. Kibicowski potlacz
VIII. Pozastadionowi chuligani futbolowi. "Ustawki"
1. Chuligańska "elita"
2. "Ustawki" - chuligańskie turnieje
3. Trybalizm
4. "Zdrada" i "żałoba"
5. Zdobywanie przez chuliganów futbolowych przestrzeni miejskiej
6. Pięćdziesiąta rocznica wybuchu rewolucji na Węgrzech a kwestia chuligaństwa futbolowego
7. Integralizm i separytyzm chuliganów futbolowych
IX. Piłka nożna i religia
l. Śmierć Jana Pawła II i czasowe zjednoczenie chuliganów futbolowych
2. Ponadreligijny ruch futbolowy
3. Procesja religijna czy transmisja meczu?
4. "Wojny" futbolowo-religijne
X. Lokalne konteksty kibicowania. Antysemityzm, faszyzm, komunizm, nazizm, szowinizm
1. Kraje byłego ZSRR i byłej Jugosławii
2. Ameryka Południowa
3. Futbolowe wojny
4. Bożyszcza tłumów: Maradona, Pele, Ronaldinho
5. Niemcy
6. Włochy
7. Polska
XI. Media i sport. Prasa - radio - telewizja - Internet
1. Media w służbie widowiska sportowego
2. Rola sprawozdawców sportowych
3. Wspomaganie techniczne piłkarskich sędziów
4. Dziennikarze sportowi jako ,,korespondenci wojenni"
5. Chuligani futbolowi i skinheadzi jako "wojownicy"
6. Sport jako substytut wojny
7. Zaistnieć w TV za wszelką cenę
XII. "Związki zawodowe" kibiców. Casus poznańskiej "Wiary Lecha"
1. Kluby kibica jako "związki zawodowe"
2. Bojkot sponsora
3. Oprawa stadionowa - "ultrasi"
4. Happeningi kibiców
5. Obrady "okrągłego stołu"
XliI. Pozytywne sposoby wywierania wpływu przez kibiców. Lokalny patriotyzm
1. Akcje społeczne z udziałem kibiców piłkarskich
2. Polscy kibice na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w 2006 roku
XIV. Negatywne sposoby wywierania wpływu przez pseudokibiców
1. Chuligańskie 'sposoby "lobowania"
2. Rasizm i szowinizm na polskich stadionach
3. Próby przeciwstawiania się chuligańskiemu "lobby"
XV. Policja jako przeciwnik chuliganów futbolowych
1. Chuligani futbolowi jako "zło konieczne"
2. Metody działania policji w innych krajach
3. Belgia i Holandia
4. Francja
5. Anglia
6. Włochy
7. Policja w Polsce
8. Policja konna, drużyny z psami
9. Straż Graniczna i Straż Ochrony Kolei
10. Międzynarodowe manewry policji
11. Chuligańskie wojny z policjantami
12. Chuligani - gangsterzy
XVI. Koszty zabezpieczania imprez masowych
1. Koszty zapewnienia bezpieczeństwa podczas imprez sportowych
2. Imprezy masowe. Studium bezradności
3. Skuteczne sposoby działania w walce z chuligaństwem stadionowym
4. Sądy 24-godzinne
Zakończenie, czyli jak zaspokoić pragnienia futbolowego "konsumenta"
Podręczny słownik kibicowskich terminów
Bibliografia
Summary
Książka
-
ISBN:
978-83-88923-87-6
-
Autor:
Tomasz Sahaj