Katowice 2013, wydanie 1, format 165 x 240, objętość 320 str., oprawa miękka
Niniejsza książka powstała głównie z myślą o studentach i nauczycielach edukacji dla bezpieczeństwa, dla których wiedza z zakresu dydaktyki ogólnej i przedmiotowej służyć powinna w lepszym przygotowaniu się i prowadzeniu zajęć, a przede wszystkim doskonaleniu swojego warsztatu dydaktyczno-wychowawczego.
Książka ta powstała przede wszystkim na bazie moich wieloletnich doświadczeń w pracy naukowo-dydaktycznej i dydaktyczno-wychowawczej na różnych stopniach kształcenia, a także własnych przemyśleń teoretycznych zawartych w wielu publikacjach naukowych w kraju i za granicą. Niniejsza praca jest niejako kontynuacją wcześniejszej mojej książki pt. Jak przygotować się do lekcji? Edukacja dla bezpieczeństwa. Poradnik metodyczny dla nauczycieli i studentów.
Niniejsza publikacja uwzględnia bogaty dorobek naukowy i poglądy znanych i cenionych dydaktyków ogólnych m.in. Wincentego Okonia, Czesława Kupisiewicza, Kazimierza Denka, Józefa Półturzyckiego, Franciszka Bereźnickiego, Krzysztofa Kruszewskiego, a także znamienitych dydaktyków wojskowych, m.in. Jana Bogusza, Kazimierza Żegnałka, Ryszarda Stępnia czy Jerzego Kunikowskiego.
Propozycje i poglądy czołowych dydaktyków uzupełniam własnymi przemyśleniami, eksponując takie elementy, które moim zdaniem są szczególnie przydatne w nowoczesnej pracy dydaktyczno-wychowawczej współczesnego nauczyciela edukacji dla bezpieczeństwa.
Duży wpływ na rozmieszczenie i dobór treści merytorycznych poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów książki miało Rozporządzenie
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 roku w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.
Książka, którą oddaję w ręce potencjalnych czytelników składa się ze wstępu, czternastu merytorycznych rozdziałów oraz bibliografii.
Poszczególne rozdziały poświęcone są dydaktyce jako subdyscyplinie pedagogicznej, miejscu edukacji dla bezpieczeństwa jako przedmiotu nauczania w szkołach, podmiotowości i pełnomocności ucznia na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa, kompetencjom kluczowym i ich kształto-waniu w ramach nauczania edukacji dla bezpieczeństwa, nauczycielowi współczesnej szkoły, współpracy nauczyciela edukacji dla bezpieczeństwa z rodzicami uczniów.
Dużą uwagę przywiązuję do lekcji edukacji dla bezpieczeństwa, metod nauczania stosowanych na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa w tym metod niekonwencjonalnych, zasad kształcenia, form pracy, projektowaniu środowiska materialnego lekcji, kontroli i ocenie pracy uczniów, od-krywaniu i rozwijaniu predyspozycji i uzdolnień uczniów.
Mam także nadzieję, że niniejsza publikacja przyczyni się do zwrócenia baczniejszej uwagi czytelników na istotę i znaczenie dydaktyki szczegółowej w nauczaniu przedmiotowym, a także wniesie pewien wkład w rozwój teorii kształcenia edukacji dla bezpieczeństwa.
Spis treści
CZĘŚĆ IPEDAGOGICZNO-DYDAKTYCZNYI SPOŁECZNY KONTEKST EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
1. DYDAKTYKA JAKO SUBDYSCYPLINA PEDAGOGICZNA
1.1. Wybrani przedstawiciele dydaktyki jako nauki
1.2. Przedmiot i zadania dydaktyki
1.3. Dydaktyka ogólna i dydaktyki szczegółowe
1.4. Dydaktyka edukacji dla bezpieczeństwa
1.5. Dydaktyka szczegółowa - metodyka edukacji dla bezpieczeństwa
2. MIEJSCE EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA JAKO PRZEDMIOTU NAUCZANIA W SZKOŁACH
2.1. Prawne podstawy edukacji dla bezpieczeństwa
2.2. Główne założenia podstawy programowej dla gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej
2.3. Podstawa programowa przedmiotu - Edukacja dla bezpieczeństwa
III etap edukacyjny - gimnazjum
2.4. Podstawa programowa przedmiotu - Edukacja dla bezpieczeństwa
IV etap edukacyjny - szkoły ponadgimnazjalne
- tylko zakres podstawowy
2.5. Zalecane warunki i sposób realizacji przedmiotu
3. PODMIOTOWOŚĆ I PEŁNOMOCNOŚĆ UCZNIA
NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
3.1. Współczesne rozumienie wychowania i edukacj i
3.2. Podmiotowość w edukacji
3.3. Znaczenie podmiotowości w działalności dydaktyczno-wychowawczej
3.4. Pełnomocność uczniów w edukacji
3.5. Proces uczenia się
3.6. Ogólna charakterystyka okresów rozwojowych
3.7. Adolescencja i jej znaczenie w rozwoju młodzieży szkolnej
3.8. Procesy poznawcze i ich znaczenie w edukacji dla bezpieczeństwa
3.9. Zdolność logicznego myślenia a inteligencja
3.10. Uwaga jako ukierunkowanie czynności poznawczych ucznia
4. NAUCZYCIEL WSPÓŁCZESNEJ SZKOŁY
4.1. Rola nauczyciela na III i IV etapie edukacyjnym
4.2. Autorytet nauczyciela
4.3. Rodzaje autorytetu
4.4. Autorytet epistemiczny i deontyczny
4.5. Poznawanie uczniów na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa
4.6. Cele skutecznego poznania uczniów
4.7. Dostosowanie sposobu komunikowania się nauczyciela edukacji
dla bezpieczeństwa do poziomu rozwojowego uczniów
5. WSPÓŁPRACA NAUCZYCIELA EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA Z RODZICAMI UCZNIÓW
5.1. Znaczenie współpracy szkoły z rodzicami
5.2. Przygotowanie się nauczyciela do zebrania z rodzicami
5.3. Współpraca nauczyciela edukacji dla bezpieczeństwa ze środowiskiem
CZĘŚĆ II
KLUCZOWE KOMPETENCJE I SPOSOBY ICH ROZWIJANIA W PROCESIE EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
6. KOMPETENCJE KLUCZOWE I ICH KSZTAŁTOWANIE W RAMACH NAUCZANIA EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
6.1. Kompetencje komunikacyjne
6.2. Kompetencje społeczne
6.3. Kompetencje interpersonalne
6.4. Kompetencje poznawcze
6.5. Kompetencje orientacyjne
6.6. Kompetencje decyzyjne
6.7. Kompetencje kooperacyjne
6.8. Kompetencje ewaluacyjne
6.9. Kompetencje asertywne
6.10. Kompetencje medialne i informatyczne
6.11. Kompetencje w zakresie inicjatywności i przedsiębiorczości
6.12. Kompetencje kluczowe wg Parlamentu Europejskiego i Rady Europy
7. METODY NAUCZANIA STOSOWANE NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
7.1. Pojęcie metody nauczania
7.2. Klasyfikacja metod nauczania
7.3. Opis
7.4. Opowiadanie
7.5. Pogadanka
7.6. Praca z książką
7.7. Wykład
7.8. Instruktaż
7.9. Pokaz
7.10. Obserwacja
7.11. Metoda ćwiczeń przedmiotowych
8. NIEKONWENCJONALNE METODY NAUCZANIA STOSOWANE NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
8.1. Rola i zadania nauczyciela edukacji dla bezpieczeństwa
w aktywizacji uczniów
8.2. Burza mózgów
8.3. Metaplan
8.4. Drama
8.5. Karuzela
8.6. Dywanik pomysłów
8.7. Ulubione miejsce w szkole
8.8. Metoda projektów w edukacji dla bezpieczeństwa
8.8.1. Projekt edukacyjny w prawie oświatowym
8.8.2. Istota metody proj ektów
9. ODKRYWANIE I ROZWIJANIE PREDYSPOZYCJI I UZDOLNIEŃ UCZNIÓW W EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
9.1. Uczeń zdolny w edukacj i
9.2. Wspieranie ucznia zdolnego na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa
CZĘŚĆ III
ORGANIZACJA PRACY DYDAKTYCZNEJ NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
10. FORMY PRACY STOSOWANE NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIE-
10. FORMY PRACY STOSOWANE NA LEKCJACH CZEŃSTWA.
10.1. Organizacyjne formy procesu kształcenia
10.2. Praca lekcyjna
10.3. Praca domowa uczniów
10.4. Pozalekcyjne i pozaszkolne formy pracy stosowane w nauczaniu edukacji dla bezpieczeństwa
10.4.1. Wycieczki
10.4.2. Obozy
10.4.3.Imprezy sportowo-obronne
11. LEKCJA EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
11.1. Lekcja edukacji dla bezpieczeństwa jako jednostka metodyczna
11.2. Formalna struktura lekcji edukacji dla bezpieczeństwa
11.3. Sytuacje wpływające na przebieg lekcji
11.4. Typy i modele lekcji w przedmiocie edukacja dla bezpieczeństwa
11.4.1. Tok lekcji podającej
11.4.2.Tok lekcji problemowej
11.4.3. Tok lekcji ćwiczeniowej
11.4.4. Tok lekcji eksponującej
11.5. Nauczycielskie i uczniowskie rytuały lekcji
11.6. Planowanie lekcji z edukacji dla bezpieczeństwa
11.6.1. Planowanie pracy dydaktycznej przez nauczyciela edukacji dla bezpieczeństwa
11.6.2. Inwentarz pytań pomocnych przy planowaniu lekcji
11.7. Formułowanie celów lekcji i dobór treści nauczania
w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa
12. ZASADY KSZTAŁCENIA PRZYDATNE NA LEKCJACH EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
12.1. Rozumienie zasad kształcenia w edukacji
12.2. Zasada świadomej aktywności uczniów
12.3. Zasada przystępności
12.4. Zasada poglądowości
12.5. Zasada systematyczności
12.6. Zasada łączenia teorii z praktyką
12.7. Zasada indywidualizacji i zespołowości
12.8. Zasada samodzielności
13. PROJEKTOWANIE ŚRODOWISKA MATERIALNEGO LEKCJI
13.1. Organizowanie przestrzeni klasy szkolnej
13.2. Przygotowanie konspektu lekcji z edukacji dla bezpieczeństwa
13.3. Przykłady części ogólnych wybranych konspektów lekcji edukacj dla bezpieczeństwa .
13.4. Środki dydaktyczne
13.5. Rola podręcznika w kształceniu edukacji dla bezpieczeństwa
13.6. Edukacyjne zastosowanie mediów i technologii informacyjnej
w edukacji dla bezpieczeństwa
14. KONTROLA I OCENA PRACY UCZNIÓW W EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
14.1. Istota i cele kontroli w edukacji dla bezpieczeństwa
14.2. Formy sprawdzania
14.3. Metody sprawdzania
14.3.1.Sprawdzian ustny
14.3.2. Sprawdzian pisemny
14.3.3.Sprawdzian praktyczny
14.3.4.Posługiwanie się książką
14.3.5.Obserwacja uczniów
14.3.6.Testy dydaktyczne
14.4. Ocenianie i jego rodzaje
14.5. Ocenianie zewnętrzne
14.5.1.Sprawdzian po ukończeniu szkoły podstawowej
14.5.2.Egzamin gimnazjalny
14.5.3.Egzamin maturalny
14.6. Ocenianie wewnątrzszkolne
14.7. Role i funkcje oceniania
Bibliografia
Aneks
Książka
-
ISBN:
9788364036187
-
Autor:
Janusz Ropski
-
Redaktor:
978-83-64036-18-7