Badania laboratoryjne Zakres norm i interpretacja

Spis treści

I Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń metabolicznych i chorób poszczególnych układów lub narządów

A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń metabolicznych
Diagnostyka zaburzeń gospodarki węglowodanowej
- Hiperglikemia
- Hipoglikemia
Diagnostyka zaburzeń gospodarki aminokwasowej
Diagnostyka zaburzeń gospodarki białkowej
Diagnostyka zaburzeń gospodarki tłuszczowej
Diagnostyka zaburzeń gospodarki purynowej
Diagnostyka zaburzeń gospodarki porfirynowej
Diagnostyka zaburzeń gospodarki witaminowej
- Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
- Witaminy rozpuszczalne w wodzie
Diagnostyka zaburzeń gospodarki metalami śladowymi
Diagnostyka zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
- Diagnostyka zaburzeń gospodarki poszczególnych życiowo ważnych elektrolitów
- Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej

B. Laboratoryjna diagnostyka chorób poszczególnych układów lub narządów
Układ krążenia
- Diagnostyka biochemiczna chorób serca
- Diagnostyka biochemiczna nadciśnienia tętniczego
- Diagnostyka biochemiczna przewlekłej niewydolności krążenia
Układ oddechowy
Układ trawienny
- Żołądek i jelita
- Trzustka
- Wątroba
Układ moczowy
Układ krzepnięcia
Układ ruchu
- Diagnostyka biochemiczna chorób kości
- Diagnostyka biochemiczna chorób mięśni szkieletowych
Układ wewnątrzwydzielniczy
- Choroby podwzgórza i przysadki
Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej
Zaburzenia czynności przytarczyc
Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej
Zaburzenia czynności rdzenia nadnerczy
Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-gonadalnej
Zespół feminizacji jądrowej - patrz Zespół niewrażliwości receptora androgenowego
- Zaburzenia sekrecji innych hormonów. Wskaźniki biochemiczne guzów neuroendokrynnych (NET) układu pokarmowego (GEP-NET)
Wskaźniki preeklampsji
Diagnostyka laboratoryjna chorób nowotworowych (opracowano wg [14], [46])

II Interpretacja wyników badań´ biochemicznych surowicy krwi

- Aceton - patrz: Kwas acetooctowy
- ACTH - patrz: Adrenokortykotropina
- Adrenalina - patrz: Aminy katecholowe
Adrenokortykotropina (ACTH)
- AFP - patrz: a-Fetoproteina
- AlAT - patrz: Aminotransferazy
- Albumina - patrz: Białka
Aldosteron
Aminopeptydaza leucynowa (LAP)
Aminotransferazy
Aminy katecholowe
Amoniak
a-Amylaza (diastaza)
ANCA (antineutrophil cytoplasmatic antibodies; przeciwciała antycytoplazmatyczne granulocytów obojętnochłonnych)
Androgeny
- Androstendion - patrz: Androgeny
Antygen gruczołu krokowego swoisty (PSA)
Antygen rakowo-płodowy (CEA)
- AspAT - patrz: Aminotransferazy
Asymetryczna dimetyloarginina (ADMA)
- Base excess - patrz: Nadmiar zasad
Białka
Białko C i S
Białko C-reaktywne (CRP)
Białka wiążacece kwasy tłuszczowe pochodzenia sercowego (FABP-C)
Bilirubina
Biomarkery przemijającego niedokrwienia i udaru niedokrwiennego mózgu
- Całkowite stężenie estrogenów - patrz: Estrogeny
- Całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza - patrz: Żelazo
- CAP - patrz PTH
- CBG - patrz: Transkortyna
- CCK - patrz: Cholecystokinina
Ceruloplazmina
Chlor
Cholecystokinina (CCK)
Cholesterol
Cholesterol frakcji HDL i LDL
Cholinesteraza (ChE)
Chromogranina A
- CIP - patrz: Parathormon
Ciśnienie cząstkowe dwutlenku węgla (pCO2)
Ciśnienie cząstkowe tlenu (pO2)
C-końcowy propeptyd prokolagenu typu I (procollagen I carboxyterminal propeptide - PICP)
C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (carboxyterminal telopeptide of type I collagen - ICTP)
C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I (collagen type I crosslinked C-telopeptide - Ctx)
- CK - patrz: Kinaza kreatynowa
- Ctx - patrz: C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I
Cyjanokobalamina - patrz: witamina B12
Cynk.
Cystatyna C
Czas kaolinowo-kefalinowy (czas aktywowanej tromboplastyny częściowej; APTT - activated partial thromboplastin time)
Czas krwawienia
Czas krzepnięcia
Czas protrombinowy
Czynnik wzrostowy insulinopodobny (IGF-1)
Czynnik wzrostu 23 fibroblastów (FGF23)
Czynnik wzrostu hepatocytów (HGF).
Dehydroepiandrosteron - patrz: Androgeny
- D-dimery - patrz: Produkty degradacji fibryny
- Dehydrogenaza b-hydroksymaślanowa (HBDH).
Dehydrogenaza mleczanowa (LDH)
- DHEA - patrz: Androgeny
1,25-Dihydroksycholekalcyferol [1,25(OH)2D3]
24,25-Dihydroksycholekalcyferol [24,25(OH)2D3]
- Dihydrotestosteron - patrz: Androgeny
- Dopamina - patrz: Aminy katecholowe
- Dopełniacz - patrz: Układ dopełniacza
Endotelina.
Erytropoetyna
- Estradiol - patrz: Estrogeny
- Estriol - patrz: Estrogeny
Estrogeny
- Estron - patrz: Estrogeny
Ferrytyna.
a-Fetoproteina (AFP)
- FDP (fibrin degradation products) - patrz: Produkty degradacji fibryny
Fibrynogen
Folitropina (FSH)
Fosfataza kwaśna (FK)
Fosfataza zasadowa (FZ)
Fosfor
- FSH - patrz: Folitropina
Gastryna
- a1-Globuliny - patrz: Białka
- a2-Globuliny - patrz: Białka
- b-Globuliny - patrz: Białka
- g-Globuliny - patrz: Białka
- Globuliny wiążące T4 - patrz: Hormony tarczycy
Glukagon .
Glukoza
- g-GT - patrz: Transpeptydaza g-glutamylowa
- HBDH - patrz: Dehydrogenaza b-hydroksymaślanowa
Gonadotropina kosmówkowa ludzka (HCG)
Hemoglobina glikowana HbAIc
Hepcydyna
- HGH - patrz: Hormon wzrostu
- Hiperlipoproteinemie typu I, II, III, IV, V - patrz: Lipidy
- Homocysteina
Hormon wzrostu (somatotropina, GH)
Hormony tarczycy
25-Hydroksycholekalcyferol (25-OH-D3)
Immunoglobuliny
Insulina
Kalcytonina (CT)
Karnityna.
Kinaza kreatynowa - CK (kreatynofosfokinaza, CPK)
Kolagen IV
Kortyzol
Kreatyna
Kreatynina
Krioglobuliny
Kwas acetooctowy
- Kwas askorbinowy - patrz: Witamina C
- Kwas cholowy - patrz: Kwasy żółciowe
- Kwas deoksycholowy - patrz: Kwasy żółciowe
Kwas foliowy
Kwas b-hydroksymasłowy
Kwas mlekowy
Kwas moczowy
Kwasy żółciowe
- LAP - patrz: Aminopeptydaza leucynowa
- LDH - patrz: Dehydrogenaza mleczanowa
Leptyna
- LH - patrz: Lutropina
Lipaza
Lipidy
Lipokalina neutrofilowa asocjowana z żelatynaza˛ (NGAL)
- Ludzka gonadotropina kosmówkowa (HCG) - patrz: Gonadotropina kosmówkowa ludzka
Luka anionowa (LA)
Lutropina (LH)
- Łańcuchy lekkie l i k - patrz: Wolne łańcuchy l i k
Magnez
Markery nowotworowe
Markery wirusowego zapalenia wątroby
Miedź
b2-Mikroglobulina.
Mioglobina
Miozyna
Mocznik
Molalność (osmolalność) osocza
Nadmiar zasad (BE)
- NEFA - patrz: Wolne (nieestryfikowane) kwasy tłuszczowe
N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I (procollagen I aminoterminal propeptide - PINP)
- N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I - patrz: NTx w moczu
Noradrenalina - patrz: Aminy katecholowe
- NR-2 i anty-NR-2 - patrz: Biomarkery przemijającego niedokrwienia i udaru niedokrwiennego mózgu
5-Nukleotydaza
- Odczyn Biernackiego - patrz: Opadanie krwinek czerwonych
Oksytocyna
Opadanie krwinek czerwonych
- Osmolalność osocza - patrz: Molalność osocza
Osoczowe białko ciążowe A (PAPPA)
Osteokalcyna
Osteopontyna
Parathormon (PTH)
- pCO2 - patrz: Ciśnienie cząstkowe dwutlenku węgla
- Peptyd aktywacji trypsynogenu - patrz: TAP w moczu
Peptyd C
Peptyd strukturalnie zbliżony do parathormonu (parathyroid hormone related peptide - PTHrP)
Peptydy natriuretyczne
- Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP)
- Mózgowy czynnik natriuretyczny (BNP) oraz N-końcowy fragment pro-BNP (NT-pro-BNP)
pH
- PINP - patrz: N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I
- pO2 - patrz: Ciśnienie cząstkowe tlenu
Polipeptyd trzustkowy (PP)
Potas
Produkty degradacji fibryny - D-dimery (fibrin degradation
products - FDP)
Progesteron
Prokalcytonina (P-CT)
Prolaktyna
- Protrombina - patrz: Czas protrombinowy
- Przeciwciała przeciw białkom cytoplazmatycznym granulocytów obojętnochłonnych - patrz: ANCA
Przeciwciała przeciw błonie podstawnej kłębuszków nerkowych (anty-GBM)
Przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulizowanemu peptydowi (anty-CCP)
Przeciwciała przeciwfosfolipidowe
Przeciwciała przeciwjadowe (ANA)
Przeciwciała przeciwpaciorkowcowe (ASO)
Przeciwciała przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR)
Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG)
Przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO)
- Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP) - patrz: Peptydy natriuretyczne
- PTH - patrz: Parathormon
Receptor transferrynowy rozpuszczalny w surowicy (sTfR)
Renina (aktywność reninowa osocza - ARO)
Sekretyna
- Somatotropina - patrz: Hormon wzrostu
Sód
- TBG - patrz: Hormony tarczycy
- Testosteron - patrz: Androgeny
- TIBC - patrz: Żelazo
S-Transferazy glutationu (GST)
Transferryna
Transkortyna (globulina wia˛z˙a˛ca kortykosteroidy, CBG)
Transpeptydaza g-glutamylowa (g-GT)
Triglicerydy (TG)
- Trijodotyronina całkowita - patrz: Hormony tarczycy
- Trijodotyronina wolna - patrz: Hormony tarczycy
Troponiny
- TSH - patrz: Tyreotropina
Tyreotropina (TSH)
- Tyroksyna całkowita - patrz: Hormony tarczycy
- Tyroksyna wolna - patrz: Hormony tarczycy
Układ dopełniacza
- VIP - patrz: Wazoaktywny polipeptyd jelitowy
Wapń
Wazoaktywny polipeptyd jelitowy (VIP)
Wazopresyna (AVP)
Wczesny antygen raka gruczołu krokowego 2 (early
prostate cancer antigen-2 - EPCA-2)
Witamina A
Witamina B12 (cyjanokobalamina)
Witamina C (kwas askorbinowy)
Wodorowe˛glany (stężenie standardowe)
Wolne łańcuchy lekkie l i k
Wolne (nieestryfikowane) kwasy tłuszczowe (NEFA)
- Współczynnik wiązania tyroksyny - patrz: Hormony tarczycy
- Współczynnik wolnej tyroksyny - patrz: Hormony tarczycy
Żelazo
Całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza (TIBC)


III Interpretacja wyników badań morfologicznych krwi
Krwinki czerwone (erytrocyty)
Krwinki białe (leukocyty)
Płytki krwi (trombocyty)


IV Interpretacja wyników badań biochemicznych moczu
Adrenalina (A), noradrenalina (NA)
Albumina
Aldosteron
a-Amylaza
- Androgeny - patrz: Androgeny we krwi i 17-ketosteroidy w moczu
Azot a-aminokwasowy
Białko
Białko Bence Jonesa
Bilirubina
Cystyna
- Deoksypirydynolina - patrz: Pirydynolina
- Estradiol - patrz: Estrogeny
- Estriol - patrz: Estrogeny
Estrogeny
- Estron - patrz: Estrogeny
- FIGLU - patrz: Kwas formiminoglutaminowy
Fosforany nieorganiczne
Glukoza
Hemoglobina
- 5-HIO - patrz: Kwas 5-hydroksyindolooctowy
- 17-Hydroksykortykosteron - patrz: Kortyzol
Hydroksylizyna
Hydroksyprolina
- 17-Ketogenne steroidy - patrz: Kortyzol
17-Ketosteroidy (17-KS)
Kolagen IV
- Koproporfiryny - patrz: Metabolity porfirynogenezy
Kortyzol
- Kortyzol wolny - patrz: Kortyzol
Kreatynina
- Kwas d-aminolewulinowy - patrz: Metabolity porfirynogenezy
Kwas cytrynowy
Kwas formiminoglutaminowy (FIGLU)
- Kwas 5-hydroksyindolooctowy (5-HIO)
- Kwas 3-metoksy-4-hydroksymigdałowy - patrz: Kwas wanilinomigdałowy
Kwas metylomalonowy
Kwas moczowy
Kwas szczawiowy
Kwas wanilinomigdałowy (kwas 3-metoksy-4-hydroksymigdałowy; MHM)
Metabolity porfirynogenezy
- Metanefryna - patrz: Metoksyadrenalina
Metoksyadrenalina (metanefryna, MA); metoksynoradrenalina
(normetanefryna, MNA)
Mikroalbuminuria - patrz: Albuminuria
a1-Mikroglobulina
b2-Mikroglobulina
Mioglobina
N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I (collagen type I crosslinked N-telopeptide -Ntx)
- Ntx - patrz: N-końccowy usieciowany telopeptyd łańcucha a kolagenu typu I
- Noradrenalina - patrz: Adrenalina
- Normetanefryna - patrz: Metoksynoradrenalina
Ołów
- Peptyd będący produktem aktywacji trypsynogenu - patrz: TAP
pH moczu
Pirydynolina (Py) i deoksypirydynolina (DPy) 323
- Porfobilinogen - patrz: Metabolity porfirynogenezy
Potas
Pregnandiol
Sód
TAP - peptyd be˛da˛cy produktem aktywacji trypsynogenu do trypsyny
Testosteron
- Tetrahydroaldosteron - patrz: Aldosteron
Urobilinogen
- Uroporfiryny - patrz: Metabolity porfirynogenezy
Wapń

V Interpretacja wyników badań cech fizycznych, mikroskopowych i bakteriologicznych moczu
Zabarwienie moczu
Bakteriomocz
Chyluria
Gęstość względna moczu (ciężar właściwy)
Krystaluria Krwiomocz
Leukocyturia
Wałeczkomocz
Zapach moczu
Zmętnienie moczu

VI Interpretacja wyników badań płynu mózgowo-rdzeniowego
- Albumina - patrz: Białko
Barwa
Białko
Chlorki
Ciśnienie
Elementy komórkowe.
- Globuliny - patrz: Białko
Glukoza
Kwas mlekowy
pCO2
pH
Wodorowe˛glany

VII Diagnostyka płynu opłucnowego

VIII Diagnostyka płynu stawowego

IX Diagnostyka płynu w worku osierdziowym

Piśmiennictwo

Skorowidz