Fakty i mity na temat rozwoju psychoruchowego niemowląt. Spojrzenie fizjoterapeutyczne

Książka stanowi niezwykle cenne źródło informacji dla rodziców, a także dla terapeutów, którzy pragną zgłębić wiedzę z zakresu rozwoju psychoruchowego niemowląt. Na podstawie literatury specjalistycznej oraz wieloletniego doświadczenia Autorek analizowane są istotne, czasami dosyć kontrowersyjne, aspekty rozwoju niemowląt. Autorki często rozprawiają się z mitami krążącymi w środowisku rodziców, jak na przykład: 6-miesięczne niemowlę powinno już siedzieć, asymetria do 3. miesiąca jest normą, chodziki jeszcze nikomu nie zaszkodziły… Książka w sposób przejrzysty i uporządkowany rozprawia się z wieloma tego typu mitami, dając Czytelnikowi rzetelną wiedzę.

Na początku przedstawiony jest rozwój dziecka, z uwzględnieniem nieprawidłowości, które powinny zwrócić uwagę rodziców. W kolejnej części rodzic zapoznaje się z problemami, które często dotykają niemowląt, jak na przykład: asymetria ułożeniowa i funkcjonalna, nieprawidłowe napięcie mięśniowe czy problemy z karmieniem piersią. W kolejnych rozdziałach poruszane są tematy związane z wspomaganiem rozwoju niemowlęcia, jak na przykład: istota prawidłowej pielęgnacji, zasadność używania sprzętów dedykowanych niemowlętom, chustonoszenie, basen z niemowlęciem. Z lektury rodzice uzyskają wiele ciekawych i jakże istotnych dla rozwoju niemowlęcia informacji, jak na przykład: czym jest plastyczność układu nerwowego, co oznacza termin High Need Baby, czy niemowlęta mogą mieć problemy z integracją sensoryczną? W książce szczegółowo omówiony został także temat kształtowania się stóp i stawów biodrowych, ich diagnostyki i sposobów terapii. Autorki wiele uwagi poświęciły także najczęściej stosowanym metodom w fizjoterapii pediatrycznej. Książka wzbogacona została wieloma zdjęciami, ilustracjami, co sprawia, że łatwo i przyjemnie się ją czyta. Pozycja ta jest prawdopodobnie pierwszą tego typu książką, odpowiadającą na wiele trudnych pytań dotyczących rozwoju psychoruchowego niemowląt.

Spis treści:

Podziękowania 9
Wstęp 11
1. Pojęcie normy rozwojowej w pierwszym roku życia 14
1.1. Czym są kamienie milowe i czy każde niemowlę osiąga je w tym samym
czasie? 15
1.2. Czy każde niemowlę powinno być ocenione przez fizjoterapeutę i co
powinno zaniepokoić każdego rodzica? 19
Noworodek 19
Pierwszy miesiąc życia 20
Drugi miesiąc życia 20
Trzeci miesiąc życia 21
Czwarty miesiąc życia 21
Piąty i szósty miesiąc życia 21
1.3. Kiedy lepiej dmuchać na zimne? 22
2. Asymetria jako główna przyczyna zgłaszania się rodziców do fizjoterapeuty 26
2.1. Czym jest asymetria? 26
2.2. Jak manifestuje się asymetria u niemowląt? 29
2.3. Jakie są przyczyny asymetrii? 32
2.4. Jak możemy pomóc niemowlęciu z asymetrią? 34
2.5. Czym może skutkować nieskorygowana asymetria? 36
3. moje dziecko nie chce leżeć na brzuchu… 39
Noworodek 39
Pierwszy miesiąc życia 41
Drugi miesiąc życia 42
Trzeci miesiąc życia 43
Czwarty miesiąc życia 43
Piąty miesiąc życia 44
Szósty miesiąc życia 45
4. Kiedy niemowlę musi się obracać samodzielnie z pleców na brzuch i odwrotnie? 48
4.1. Czy noworodek aktywnie obraca się na bok? 48
4.2. Co z obrotem na plecy w pierwszych tygodniach życia? 49
4.3. Kiedy zaczyna się obrót na bok? 49
4.4. Przejście z obrotu na bok do obrotu na brzuch 51
4.5. Kiedy możemy się spodziewać obrotu z brzucha na plecy? 51
4.6. Jak możemy wspomóc niemowlę w pracy nad obrotami? 52
4.7. Czy obrót zawsze musi występować na obie strony? 52
4.8. Podsumowanie nieprawidłowości związanych z obrotami 53
5. czworakowanie, pełzanie i inne formy lokomocji 55
5.1. Wprowadzenie do tematu lokomocji w pozycjach niskich 55
5.2. Pełzanie jako pierwsza forma lokomocji 55
5.3. Czy wszystkie niemowlęta pełzają i to w idealnym wzorcu? 57
5.4. Co z tym słynnym czworakowaniem? Czy niemowlę faktycznie musi czworakować i czy bez tej czynności będzie miało problemy z zaburzeniem koordynacji, dysleksją, dysortografią? 58
5.5. Dlaczego niektóre niemowlęta w ogóle nie czworakują lub mają z tym problemy? 59
5.6. Jakie podjąć działania, jeśli niemowlę nie czworakuje lub czworakuje nieprawidłowo? 60
5.7. Jakie są konsekwencje pominięcia etapu czworakowania? 61
6. co z tym siedzeniem…? 63
Noworodek 64
Pierwszy miesiąc życia 64
Drugi miesiąc życia 64
Trzeci miesiąc życia 65
Czwarty miesiąc życia 65
Piąty miesiąc życia 65
Szósty miesiąc życia 65
Siódmy miesiąc życia 66
Ósmy miesiąc życia 66
7. wszystkie dzieci już stoją i robią pierwsze kroczki a moje jeszcze nie… 72
8. plastyczność układu nerwowego – co to takiego? 77
8.1. Dlaczego plastyczność OUN jest szczególnie ważna z punktu widzenia rozwoju niemowląt i dzieci? 77
8.2. W jaki sposób plastyczność OUN może pomóc w przeorganizowaniu mózgowia, w którym nastąpiły uszkodzenia tkanki nerwowej? 79
9. tendencja do obniżonego napięcia mięśniowego u niemowląt 83
9.1. Czy diagnoza „obniżone napięcie mięśniowe” zawsze oznacza ciężkie zaburzenia? 86
9.2. Wrodzona hipotonia o łagodnym przebiegu 87
10. moje dziecko pręży się i odgina do tyłu 89
11. problem z karmieniem niemowlęcia… jak może pomóc fizjoterapeuta? 95
11.1. Trudności istotne z punktu widzenia fizjoterapeuty, na które napotykają
rodzice podczas karmienia piersią? 95
11.2. A co z wędzidełkiem, wystarczy podciąć i będzie idealnie...? 98
11.3. Czy na etapie rozszerzania diety fizjoterapeuta jest nadal potrzebny? 98
12. Jak wesprzeć rozwój niemowlęcia? czyli wszystko o prawidłowej pielęgnacji 101
12.1. W jaki sposób możemy wspomóc niemowlę na poszczególnych etapach
rozwoju? 101
Przetaczanie na boki 101
Prawidłowe podnoszenie 102
Prawidłowe noszenie 104
12.2. Na jakie umiejętności możemy wpłynąć przez prawidłową pielęgnację? 107
Osiąganie linii środka 107
Otwieranie dłoni 108
Leżenie na brzuchu 109
Kontrowersje wokół układania niemowląt do spania na brzuchu 109
13. chustonoszenie – za czy przeciw? 112
13.1. Dlaczego jesteśmy stworzeni do bycia noszonym? 112
13.2. Na jakie aspekty rozwojowe niemowląt możemy wpływać przez chustonoszenie? 112
Więź 112
Stymulacja układu nerwowego 113
Rozwój motoryczny 114
Rozwój społeczny 115
Czy można nosić w chuście noworodki? 115
13.3. Czy noszenie w chuście niemowląt, których rozwój psychoruchowy przebiega niefizjologicznie, jest wskazane? 115
Asymetria 115
Nieprawidłowe napięcie mięśniowe 116
Nieprawidłowe ukształtowanie panewki stawu biodrowego 117
13.4. A co z nosidłami? 118
14. czy w pierwszym roku życia można stwierdzić zaburzenia integracji sensorycznej? 120
14.1. W jaki sposób możemy wspierać poszczególne zmysły? 122
Dotyk 122
Równowaga 123
Propriocepcja 124
Wzrok 125
Słuch 127
Węch 127
Smak 128
15. Co oznacza termin Hight Need Baby? 131
15.1. Jakie cechy przejawia typowy Highneed w okresie niemowlęcym? 131
Bliskość 133
Dźwięki 133
Ruch 133
15.2. Co dalej z moim Highneedem? 134
15.3. Jak sobie radzą rodzice opiekujący się niemowlęciem wysoko wrażliwym
i jak im pomóc? 135
16. niemowlę na basenie 137
16.1. Kiedy zacząć naukę pływania? 138
16.2. Czy są jakieś przeciwwskazania? 138
16.3. Co z niemowlętami obarczonymi nieprawidłowościami rozwojowymi? 138
16.4. Jak wyglądają zajęcia? 139
16.5. Samemu czy w zorganizowanej grupie? 140
17. słów kilka o stawach biodrowych 142
17.1. Dysplazja czy zwichnięcie? 142
17.2. Objawy dysplazji stawu biodrowego 143
17.3. Czynniki predysponujące do wystąpienia dysplazji stawu biodrowego 144
17.4. Leczenie dysplazji oraz zwichnięcia stawu biodrowego 145
17.5. Profilaktyka – jak zadbać o stawy biodrowe? 146
18. wszystko o małych stopach i pierwszych bucikach 150
18.1. Anatomia i funkcja stopy 150
Rozwój stopy w leżeniu na plecach 151
Rozwój stopy w leżeniu na boku 153
Rozwój stopy w leżeniu na brzuchu 153
18.2. Czym charakteryzuje się chód niemowlęcia? 155
18.3. Dlaczego moje dziecko chodzi na palcach? 155
18.4. Zaopatrzenie stóp w obuwie 156
18.5. Co z wkładkami i innymi metodami wspomagającymi korekcję stopy? 157
18.6. Wady stóp 157
Najczęstsze wady wrodzone stóp 159
Wady nabyte stóp 160
Koślawość i szpotawość kolan 161
19. najczęściej stosowane terapie w rehabilitacji niemowląt 163
19.1. Koncepcja NDT-Bobath 163
Jakie są główne założenia metody? 164
Jak przebiega diagnostyka i terapia NDT-Bobath? 164
Do kogo jest adresowana koncepcja NDT-Bobath? 167
19.2. Metoda Vojty 167
Czym jest ZOKN? 168
Na czym polega terapia metodą Vojty? 169
Jak przebiegają ćwiczenia? 170
Jakie są wskazania do terapii metodą Vojty? 170
Skąd kontrowersje wokół terapii? 171
Która metoda lepsza 171
19.3. Diagnostyka według Prechtla 172
19.4. Kinesiology Taping 172
19.5. Trójwymiarowa Manualna Terapia Wad Stóp u Dzieci według Barbary
Zukunft-Huber 173
19.6. Koncepcja Castillo Moralesa 174
19.7. Osteopatia 178
20. inne kwestie jakże istotne – co z bujaczkami, hamaczkami, matami edukacyjnymi i innymi gadżetami? 180
20.1. Karuzelki 180
20.2. Maty edukacyjne 180
20.3. Leżaczki, bujaczki 181
20.4. Pchacze 182
20.5. Chodziki 182
Zakończenie 183
Alfabetyczny słownik specjalistycznych terminów i skrótów użytych w tekście 184
Bibliografia 187
recenzja – Prof. dr hab. Krystyna Rożek-Piechura 192