Genetyka molekularna w chorobach wewnętrznych

Spis treści

I CZĘŚĆ OGÓLNA
1. Podstawy genetyki molekularnej
1.1. Podstawowe pojęcia z zakresu genetyki molekularnej
1.2. Podstawy wiedzy o genomie człowieka
1.3. Strategie i metody badań w genetyce molekularnej
1.4. Podstawowe metody biologii molekularnej stosowane w badaniach genetycznych
1.4.1. Metody wykrywania nieznanych mutacji
1.4.2. Metody identyfikacji znanych mutacji
1.4.3. Ocena ekspresji genów
2. Era medycyny molekularnej
2.1. Wstęp
2.2. Zależności genotypowo-fenotypowe
2.3. Era medycyny molekularnej ? złożony proces rozwoju o niepewnej przyszłości?
Piśmiennictwo
3. Genetycznomolekularne podstawy rozwoju nowotworu
3.1. Wstęp
3.2. Mikroewolucja raka
3.3. Genetycznomolekularne podstawy rozwoju raka jelita grubego
3.4. Genetycznomolekularne podstawy rozwoju raka żołądka
3.5. Dziedziczne zespoły predysponujące do rozwoju raków jelita grubego i żołądka
3.6. Molekularne markery oraz sygnatury ekspresyjne raka żołądka i jelita grubego
3.7. Zakończenie
Piśmiennictwo
4. Hormony i ich receptory
4.1. Receptory błonowe
4.2. Receptory jądrowe
4.3. Porównanie efektów biologicznych wywoływanych przez receptory błonowe i jądrowe
Piśmiennictwo
5. Farmakogenetyka i farmakogenomika chorób wewnętrznych
5.1. Wstęp
5.2. Polimorfizm genetyczny enzymów metabolizujących leki
5.2.1. CYP2C9
5.2.2. CYP2C19
5.2.3. CYP2D6
5.2.4. Cytochrom P450 3A
5.2.5. Dehydrogenaza dihydropirymidynowa
5.2.6. UGT1A1
5.2.7. Metylotransferaza tiopuryny
5.2.8. N-Acetylotransferaza 2
5.2.9. S-Transferazy glutationu
5.3. Polimorfizm genetyczny transporterów leków
5.3.1. Glikoproteina P (gp-170)
5.3.2. Transporter zredukowanych folianów (RFC-1)
5.3.3. Inne transportery
5.4. Polimorfizm enzymów i białek biorących udział w mechanizmie działania leków
5.4.1. Reduktaza metylenotetrahydrofolianowa
5.4.2. Syntaza tymidylanowa
5.4.3. Receptor b1-adrenergiczny
5.4.4. Receptor b2-adrenergiczny
5.5. Polimorfizmy enzymów i białek biorących udział w mechanizmie działania leków mogące mieć znaczenie kliniczne
Piśmiennictwo
6. Molekularne podstawy hematopoezy
6.1. Fizjologia krwiotwórczych komórek macierzystych
6.2. Wykorzystanie kliniczne krwiotwórczych komórek macierzystych
6.3. Rola rozpuszczalnych czynników białkowych i ich receptorów w procesie krwiotworzenia
6.4. Chemokiny i ich receptory
6.5. Rola wybranych szlaków indukcji sygnałów komórkowych w regulacji hematopoezy
Piśmiennictwo
7. Stan obecny i perspektywy terapii genowej chorób układu sercowo-naczyniowego
7.1. Terapia genowa wybranych chorób układu sercowo-naczyniowego
7.1.1. Podstawowe założenia terapii genowej
7.2. Wektory stosowane w transferze genów w układzie sercowo-naczyniowym
7.3. Narzędzia transferu wektorów w układzie sercowo-naczyniowym
7.4. Potencjalne zastosowania terapii genowej w leczeniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego
7.5. Próby kliniczne
7.6. Bezpieczeństwo i aspekty etyczne terapii genowej
7.7. Podsumowanie
Piśmiennictwo

II CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
8. Genetyka molekularna chorób serca i naczyń
8.1. Jednogenowe schorzenia układu sercowo-naczyniowego
8.1.1. Kardiomiopatia przerostowa
8.1.2. Kardiomiopatia rozstrzeniowa
8.1.3. Zaburzenia rytmu serca
8.2. Wieloczynnikowe schorzenia układu sercowo-naczyniowego
8.2.1. Układ renina?angiotensyna?aldosteron
8.2.2. Płytki krwi
8.2.3. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny
8.2.4. Warianty polimorficzne receptorów b-adrenergicznych
8.2.5. Przydatność badań molekularnych w chorobach układu sercowo-naczyniowego
uwarunkowanych wieloczynnikowo
Piśmiennictwo
9. Nefrologia molekularna
9.1. Wybrane nefropatie jednogenowe
9.1.1. Jednogenowe postacie nadciśnienia tętniczego
Piśmiennictwo
9.1.2. Jednogenowe choroby kłębuszków nerkowych
Piśmiennictwo
9.1.3. Wielotorbielowatość nerek
9.1.4. Podsumowanie
Piśmiennictwo
9.2. Uwarunkowania genetyczne powikłań sercowo-naczyniowych u chorych z przewlekłą chorobą nerek
Piśmiennictwo
10. Endokrynologia molekularna
10.1. Molekularne podłoże dziedzicznych chorób układu wydzielania wewnętrznego
10.1.1. Genetyczne mechanizmy niedoczynności gruczołu wydzielania wewnętrznego
10.1.2. Genetyczne mechanizmy nadczynności gruczołu wydzielania wewnętrznego
10.1.3. Gruczolaki i raki gruczołów wydzielania wewnętrznego
Piśmiennictwo
10.2. Genetyka molekularna chorób podwzgórza i przysadki
10.2.1. Molekularne podstawy syntezy i działania hormonów przysadki
10.2.2. Molekularne podłoże niedoczynności podwzgórza i przysadki
10.2.3. Nadczynność i guzy przysadki
Piśmiennictwo
10.3. Tyreologia molekularna
10.3.1. Molekularne podstawy wytwarzania i działania hormonów tarczycy
10.3.2. Wrodzona niedoczynność tarczycy
10.3.3. Wrodzone defekty białek wiążących hormony tarczycy
10.3.4. Zespoły oporności na hormony tarczycy
10.3.5. Genetyczne podłoże autoimmunologicznych chorób tarczycy
10.3.6. Mechanizmy molekularne rozwoju raka tarczycy
Piśmiennictwo
10.4. Genetyka molekularna chorób związanych z wydzielaniem steroidów nadnerczowych i płciowych
10.4.1. Synteza hormonów steroidowych
10.4.2. Molekularny mechanizm działania hormonów steroidowych
10.4.3. Choroby dziedziczne prowadzące do niedoczynności kory nadnerczy
10.4.4. Choroby dziedziczne prowadzące do nadczynności kory nadnerczy
10.4.5. Wrodzony przerost kory nadnerczy wynikający z błędów steroidogenezy
10.4.6. Wrodzone zespoły nadmiaru mineralokortykosteroido´w
10.4.7. Inne niedobory enzymów steroidogenezy: niedobór 3b-dehydrogenazy, 17a-hydroksylazy i in.
Piśmiennictwo
10.4.8. Wrodzona oporność na steroidy nadnerczowe
10.5. Genetyka molekularna guzów chromochłonnych
10.5.1. Zespół dziedzicznych przyzwojaków i guzów chromochłonnych (PGL)
10.5.2. Nerwiakowłókniakowatość typu 1
Piśmiennictwo
10.6. Dziedziczne zespoły wielogruczołowe i dziedziczne zespoły nowotworowe z objawami ze strony gruczołów wydzielania wewnętrznego
10.6.1. Zespół gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu 1
10.6.2. Zespół gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu 2
10.6.3. Choroba von Hippela?Lindaua
10.6.4. Inne zespoły dziedziczne, w przebiegu których dochodzi do tworzenia się guzów gruczołów wydzielania wewnętrznego i(lub) ich nadczynności
Piśmiennictwo
10.7. Biologia molekularna zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej
10.7.1. Parathormon (PTH) i peptyd PTH-podobny (PTHrP) oraz receptory tych hormonów
10.7.2. Zaburzenia gospodarki wapniowej spowodowane nadprodukcją PTH, zmienioną jego strukturą lub zmienioną strukturą i czynnością receptora PTH-1-R
10.7.3. Zaburzenia gospodarki wapniowej spowodowane nieprawidłową czynnością receptora wapniowego
10.7.4. Receptor witaminy D
10.7.5. Zaburzenia układu RANK/RANKL/OPG
10.7.6. Fetuina A
10.7.7. Zaburzenia gospodarki fosforanowej ? działanie fosfatonin
10.7.8. Fosfatoniny
10.7.9. Białko FRP4 (frizzled-related protein)
10.7.10. Fosfoglikoproteina pozakomórkowa macierzy (MEPE)
10.7.11. Stany chorobowe związane z nadczynnością fosfatonin
10.7.12. Rola białka Klotho w gospodarce wapniowo-fosforanowej
Piśmiennictwo
10.8. Podstawy molekularne funkcjonowania układu rozrodczego
10.8.1. Podstawy embriogenezy układu moczowo-płciowego
10.8.2. Znaczenie chromosomów płciowych w procesie determinacji gonady
10.8.3. Znaczenie aberracji chromosomów płciowych dla funkcjonowania układu płciowego
10.8.4. Zaburzenia rozwoju narządów płciowych
10.8.5. Hipogonadyzm hipogonadotropowy
10.8.6. Podsumowanie
Piśmiennictwo
10.9. Genetyka molekularna cukrzycy
10.9.1. Genetyka cukrzycy typu 1
10.9.2. Genetyka cukrzycy typu 2
Piśmiennictwo
10.10. Genetyka molekularna zaburzeń przemiany lipidów
10.10.1. Proste jednogenowe zaburzenia lipidowe
10.10.2. Częste złożone zaburzenia lipidowe
Piśmiennictwo
11. Genetyka molekularna chorób układu pokarmowego
11.1. Wybrane choroby jednogenowe układu pokarmowego
11.1.1. Mukowiscydoza
11.1.2. Porfirie wątrobowe
11.1.3. Hemochromatoza wrodzona
11.1.4. Choroba Wilsona
11.1.5. Niedobór a1-antytrypsyny
11.2. Wybrane choroby złożone (wieloczynnikowe) układu pokarmowego
11.2.1. Przewlekłe nieswoiste choroby zapalne jelit
11.2.2. Celiakia
11.2.3. Predyspozycje genetyczne do chorób trzustki
11.2.4. Genetyka molekularna wybranych złożonych chorób wątroby i dróg żółciowych
11.3. Czy istnieją predyspozycje genetyczne do zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego?
Piśmiennictwo
12. Hematologia molekularna
12.1. Zaburzenia szlaku erytropoezy
12.1.1. Talasemie
12.1.2. Cytoszkielet ? przyczyny nieprawidłowości występujących w strukturze i w czynności
12.2. Mechanizmy leukemogenezy
12.2.1. Rola hematopoetycznych czynników wzrostu
12.2.2. Defekty w obrębie białek receptorowych
12.2.3. Defekty genów regulujących cykl komórkowy
Piśmiennictwo
13. Genetyka molekularna zaburzeń hemostazy
13.1. Biochemia układu hemostazy
13.2. Naruszenie równowagi hemostatycznej ? hemofilia lub trombofilia
13.3. Znaczenie układu hemostazy i czynników związanych z hemostazą w kształtowaniu ryzyka
choroby zakrzepowo-zatorowej
13.3.1. Hemostatyczne genetyczne czynniki ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej
13.4. Współwystępowanie genetycznych czynników ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej
13.4.1. Protrombina ? znaczenie polimorfizmu G20210A genu protrombiny jako czynnika ryzyka w chorobie zakrzepowo-zatorowej
13.4.2. Fibrynogen ? polimorfizmy promotora genu łańcucha b fibrynogenu
13.4.3. Czynnik VII
13.4.4. Czynnik VIII i czynnik von Willebranda
13.4.5. Czynnik XIII
13.5. Mechanizmy regulacyjne układu hemostazy
13.6. Składniki układu fibrynolitycznego
13.6.1. Homocysteina
13.6.2. Trombomodulina
13.7. Polimorfizmy związane z zespołem antyfosfolipidowym
13.8. Polimorfizmy glikoprotein płytkowych
13.9. Polimorfizmy genów układu hemostazy a terapia hormonalna
Piśmiennictwo
Podziękowanie
14. Genetyka molekularna chorób alergicznych
14.1. Wprowadzenie ? definicja alergii; mechanizmy
14.2. Dziedziczność alergii
14.3. Genetyka głównych mechanizmów alergii
14.3.1. IgE
14.3.2. Komórki tuczne i mediatory
14.3.3. Eozynofile
14.3.4. Limfocyty T ? cytokiny i receptory
14.4. Ekspresja genów w tkankach
14.5. Geny a podatność´
14.5.1. Geny a środowisko
14.6. Genetyka fenotypów alergii atopowej
14.7. Farmakogenetyka alergii
14.7.1. Odpowiedź na leki b2-sympatykomimetyczne
14.7.2. Odpowiedź na leki antyleukotrienowe
14.7.3. Odpowiedź na glikokortykosteroidy
14.8. Biologia molekularna alergenów
14.8.1. Alergeny rekombinowane, alergoidy, peptydy
14.8.2. Szczepionki genetyczne
Piśmiennictwo
15. Wybrane zagadnienia z genetyki chorób tkanki łącznej
15.1. Rodzinne występowanie chorób tkanki łącznej
15.1.1. Toczeń´ rumieniowaty układowy
15.1.2. Twardzina układowa
15.2. Reumatoidalne zapalenie stawów
15.2.1. Polimorfizm genetyczny a predyspozycja do reumatoidalnego zapalenia stawów
15.2.2. Polimorfizm genetyczny a przebieg kliniczny reumatoidalnego zapalenia stawów
15.2.3. Polimorfizm genetyczny a autoprzeciwciała u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów
15.3. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
15.4. Polimorfizm genetyczny a predyspozycja do tocznia rumieniowatego układowego, twardziny układowej, zapalenia wielomięśniowego i skórno-mięśniowego
15.5. Polimorfizm genetyczny a zmiany narządowe u chorych na twardzinę układową, zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe
15.6. Polimorfizm genetyczny a autoprzeciwciała u chorych na toczeń rumieniowaty układowy, twardzinę układową, zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe
Piśmiennictwo
Słownik pojęć z zakresu genetyki molekularnej
Skorowidz