Poradnik dla osób z cukrzyca typu 2 niewymagających leczenia insuliną

Spis treści

Do Czytelników ? Pacjentów i Innych Użytkowników Poradnika
Część I. Istota choroby
Spotkanie 1. Przemiana materii i rola insuliny w jej regulacji
Składniki organizmu i pożywienia
Insulina i jej rola w przemianie materii
Spotkanie 2. Praktyczne określenie cukrzycy. Ile jest rodzajów tej choroby?
Określenie cukrzycy
- Co to jest hiperglikemia?
Postacie cukrzycy
- Cukrzyca typu 1
- Cukrzyca typu 2
- Różnicowanie między cukrzycą typu 1 a cukrzycą typu 2
- Cukrzyca wtórna
- Cukrzyca ciężarnych
Spotkanie 3. Podejrzenie cukrzycy typu 2 - wczesne rozpoznanie szansą uniknięcia powikłań
Spotkanie 4. Jakie są mechanizmy powstawania cukrzycy typu 2?
Zmniejszenie wytwarzania i wydzielania insuliny
Insulinooporność
- Przyczyny insulinooporności
- Czynniki dziedziczne
- Czynniki nabyte i środowiskowe
- Otyłość jako przyczyna lub czynnik wywołujący objawy cukrzycy typu 2. Nadrzędna rola normalizacji masy ciała
- Przyczynowe znaczenie "niezdrowego" żywienia - produkty "nienaturalne", wpływy cywilizacji
- Efekt starzenia się
- Wpływ nadużywania niektórych leków
- Dodatkowe choroby
- Stres
- Wielokrotne ciąże
- Niedostatek środków materialnych, brak wiedzy, zła sytuacja społeczna
- Inne czynniki
Spotkanie 5. Jak rozpoznaje się cukrzycę typu 2? Jakie są Twoje objawy?
Maski cukrzycy typu 2
Charakterystyka cukrzycy typu 2 bezobjawowej, utajonej
Spotkanie 6. Zespół metaboliczny - zespół zaburzeń skojarzonych z cukrzycą typu 2 o szczególnym ryzyku dla zdrowia
Szczególna rola otyłości brzusznej
- Zmniejszanie nadmiernej masy ciała - możliwość zapobiegania cukrzycy typu 2
- Praktyczne cele
- Jakie wybrać postępowanie w tej sytuacji?
Zaburzenia składu tłuszczów we krwi (dyslipidemia) w cukrzycy typu 2
Nadciśnienie tętnicze u osób z cukrzycą typu 2
Spotkanie 7. Nadciśnienie tętnicze - zły kompan cukrzycy, możesz go kontrolować
Co to jest ciśnienie tętnicze krwi?
Cukrzyca a nadciśnienie tętnicze
Postacie nadciśnienia tętniczego
Kontrola ciśnienia tętniczego
Leczenie nadciśnienia tętniczego
- Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego
Spotkanie 8. Cukrzyca u osób w starszym wieku - zapobieganie i aktywne leczenie
Odrębności leczenia cukrzycy u osób starszych
Opieka nad chorym w domu. Kształtowanie właściwych postaw
Część II. Ważne problemy codziennego życia
Spotkanie 9. Nasz system intensywnego, wieloskładnikowego leczenia cukrzycy typu 2
Co jest najważniejsze w leczeniu cukrzycy?
Edukacja terapeutyczna w cukrzycy - podstawa partnerstwa lekarz?pacjent
- Szkoła dla chorych na cukrzycę
- Szkoła samoopieki i samokontroli cukrzycy
Jak często należy zgłaszać się do lekarza?
Tryb i styl życia
Spotkanie 10. Jak radzić sobie z cukrzycą?
Tworzenie nowych wartości życiowych
Wpływ stężenia glukozy we krwi na emocje
Stres a kontrola cukrzycy
Szczególny stres spowodowany faktem chorowania na cukrzycę
Spotkanie 11. Pomóż sobie sam - bądź racjonalny
Reakcje psychoemocjonalne wobec rozpoznania. Tworzenie racjonalnej postawy w stosunku do cukrzycy
- Rodzaje postaw psychoemocjonalnych
- Cukrzyca a plany życiowe
- Opanowanie lęku
- Przykłady postaw pozytywnych i negatywnych. Kształtowanie właściwych postaw
- Opanowanie choroby
Spotkanie 12. Wizyty u lekarza - konieczność starannej, planowej, ciągłej, przyjaznej i partnerskiej opieki lekarskiej
Pierwsza wizyta
Wizyty kontrolne
Samokontrola i samoopieka
Planowe badania laboratoryjne
Doroczny bilans zdrowia
Wizyty doraźne i nieplanowane kontakty pacjenta lub jego rodziny z lekarzem albo poradnią
Spotkanie 13. Praktyczne problemy, jakie niesie codzienne życie
Operacje
Leki
Uzębienie
Tak zwane leczenie niekonwencjonalne i znachorstwo
Karta identyfikacyjna
Prawo jazdy
Podróże
Przyjęcia i inne imprezy towarzyskie
Dlaczego powinieneś być członkiem Stowarzyszenia Chorych na Cukrzycę?
Pięć kręgów społecznego wsparcia
Praca zawodowa
- Jaki zawód wykonywać?
- Zawody wskazane dla chorych na cukrzycę
- Zawody przeciwwskazane dla chorych na cukrzycę
- Zmiana zawodu
- Renta inwalidzka
Spotkanie 14. Ważne problemy stylu życia
Picie alkoholu a cukrzyca
Palenie tytoniu a cukrzyca
- Jak pozbyć się nałogu palenia tytoniu?
Uzależnienie od leków lub narkotyków
Jeszcze o zwalczaniu stresu
Część III. Leczenie niefarmakologiczne - modyfikacja żywienia i lecznicze stosowanie wysiłków fizycznych
Spotkanie 15. Co, ile i jak jeść w cukrzycy typu 2?
Składniki pożywienia
- Węglowodany złożone i proste
- Sztuczne środki słodzące
- Białko w pożywieniu
- Tłuszcze - różne rodzaje i ich wybór do diety
- Ograniczenie cholesterolu w diecie
- Witaminy
- Sole mineralne
- Woda
- Włókno pokarmowe - ważny regulator trawienia
- Warzywa i owoce w diecie
- Przyprawy
- Produkty dietetyczne dla chorych na cukrzycę
Ile jeść? Zapotrzebowanie energetyczne
Reguły dobrego sposobu odżywiania się
- Indywidualizacja diety
Przyrządzanie potraw
Diety stosowane w cukrzycy typu 2
- Dieta śródziemnomorska
Kiedy i jak często należy spożywać posiłki
Stosowanie zaleceń dietetycznych w restauracji i na przyjęciu
Spotkanie 16. Przepisy dietetyczne ? wybierz przepis dla siebie
Najprostszy przepis dietetyczny
- Trzy listy produktów - jakie produkty wybierać, jakie ograniczać, a jakich unikać
Proste przepisy dietetyczne oparte na listach produktów
Przepisy dietetyczne o nieco wyższym stopniu trudności, oparte na układzie wymienników węglowodanowych
Spotkanie 17. Redukcja nadmiernej masy ciała ? odchudzanie
Prawidłowa masa ciała i BMI
Odchudzające przepisy dietetyczne oparte na listach produktów
Przepisy dietetyczne oparte na układzie wymienników dietetycznych
"Sztuczne" diety odchudzające
Spotkanie 18. Żywienie w cukrzycy współistniejącej z niektórymi innymi chorobami
Żywienie w cukrzycy współistniejącej z chorobami układu sercowo-naczyniowego
- Zasady diety zmniejszającej stężenie cholesterolu i triglicerydów
Żywienie w cukrzycy współistniejącej z nadciśnieniem tętniczym
Żywienie w cukrzycy współistniejącej z chorobą wątroby i dróg żółciowych
Żywienie w cukrzycy współistniejącej z przewlekłymi chorobami żołądka i jelit
Żywienie kobiet chorych na cukrzycę w czasie ciąży i w okresie laktacji
Spotkanie 19. Żywienie a wysiłki fizyczne
Spotkanie 20. Planowany wysiłek fizyczny (ruch, ćwiczenia gimnastyczne, praca fizyczna) w leczeniu cukrzycy - umacnianie fizycznej kondycji
Znaczenie wysiłku fizycznego w leczeniu cukrzycy
- Dlaczego chorzy na cukrzycę powinni uprawiać ćwiczenia fizyczne?
- Wpływ wysiłku fizycznego na stężenie glukozy
- Wpływ wysiłku fizycznego na układ krążenia
- Zmniejszanie masy ciała
- Zapobieganie cukrzycy typu 2 a trening fizyczny
Ryzyko wysiłku fizycznego u chorych na cukrzycę
Jak stosować w praktyce wysiłek fizyczny?
- Kiedy ćwiczyć?
- Program ćwiczeń
- Kwalifikacja do treningu
- Właściwa forma ćwiczeń
- Właściwa pora na ćwiczenia fizyczne
- Kontrola stężenia glukozy we krwi
- Intensywność wysiłku fizycznego
- Plan treningu
Jak połączyć program wysiłków fizycznych z leczeniem cukrzycy?
Szczególne problemy
- Wysiłek fizyczny przed posiłkiem
- Zapobieganie powysiłkowej acetonurii i kwasicy ketonowej
- Unikanie hipoglikemii po intensywnym wysiłku fizycznym
- Wysiłek fizyczny w celu redukcji nadwagi
- Wysiłek fizyczny w czasie choroby
Warunki bezpieczeństwa ćwiczeń fizycznych
Część IV. Leczenie za pomocą doustnych leków zmniejszających stężenie glukozy we krwi (hipoglikemizujących)
Spotkanie 21. Pomocnicy z aptecznej półki - tabletki (leki) zmniejszające stężenie glukozy we krwi
Różne rodzaje leków
- Pochodne sulfonylomocznika - pobudzanie komórek beta
- Pochodne kwasu benzoesowego (glinidy)
- Pochodne biguanidu - leki zmniejszające insulinooporność, najczęściej stosowane u osób z cukrzycą i nadwagą
- Tiazolidinediony
- Pochodne kwasu nikotynowego
- Leki hamujące trawienie skrobi i oligocukrów w jelicie cienkim
Stosowanie insuliny w cukrzycy typu 2
Otyłość a stosowanie doustnych leków hipoglikemizujących
Nieprawidłowe stosowanie doustnych leków hipoglikemizujących
Wtórna niewrażliwość na pochodne sulfonylomocznika
Część V. Samoopieka i samokontrola
Spotkanie 22. Prawa i zadania pacjenta. Idea samoopieki jest w Twoich rękach
Prawa i zadania pacjenta
- Twoje prawa jako pacjenta
- Plan leczenia i cele samokontroli
- Edukacja systemem ciągłym
- Twoje zadania jako pacjenta
Idea racjonalnej samoopieki
- Dlaczego należy stosować racjonalną samoopiekę?
- Kto powinien nauczać, a kto uczyć się stosowania samo opieki i samokontroli?
- Gdzie należy uczyć się stosowania samoopieki?
- Jaki jest cel uczenia się samoopieki?
Spotkanie 23. Samokontrola stężenia glukozy we krwi i innych wskaźników skuteczności leczenia
Metoda samokontroli
Prawidłowe i pożądane jako cel leczenia stężenia glukozy we krwi
Możliwości zapobiegania powikłaniom cukrzycy dzięki samokontroli
Domowe laboratorium
Co jest potrzebne do prowadzenia samokontroli glikemii?
- Glukometr
- Nakłuwacz
- Testy paskowe (sucha chemia)
Jak wykonuje się badanie glikemii?
- Kiedy należy przeprowadzić samokontrolę glikemii?
- Interpretacja wyników
- Trudności samokontroli glikemii
- Błędy w samokontroli glikemii
- Czy stężenie glukozy oznaczać we krwi czy w moczu?
Badanie obecności acetonu w moczu
- Kiedy należy oznaczać stężenie acetonu w moczu?
- Jak oznacza się stężenie acetonu w moczu?
- Kiedy badać mocz na zawartość acetonu?
Badanie zawartości glikowanej hemoglobiny
- Oznaczanie glikowanej hemoglobiny (HbA1 lub HbA1c)
Oznaczanie fruktozaminy
Dziennik samokontroli
Książeczka opieki diabetologicznej
Co robić, jeśli wyniki analiz są złe?
Oceń się!
Część VI. Bezpośrednie zagrożenia życia
Spotkanie 24. Jak uniknąć ostrych powikłań cukrzycy
Hiperglikemia i zapobieganie hiperglikemicznej śpiączce cukrzycowej
- Postępowanie w hiperglikemii ? zapobieganie śpiączkom
Hipoglikemia polekowa przy stosowaniu pochodnych sulfonylomocznika
- Postępowanie w hipoglikemii
Spotkanie 25. Co robić, gdy pojawi się dodatkowa choroba lub wystąpią inne ? poza cukrzycą ? zaburzenia zdrowia?
Jak postępować w okresie dodatkowej choroby?
- Postępowanie w ostrej infekcji
- Postępowanie w razie pojawienia się dodatkowych zaburzeń lub dolegliwości
Część VII. Przewlekłe powikłania ? zapobieganie i leczenie
Spotkanie 26. Intensywne i staranne leczenie obniżające stężenie glukozy we krwi, zapobiegające przewlekłym powikłaniom ? badanie UKPDS
Powikłania cukrzycy
Przyczynowa rola hiperglikemii
Planowe badania kontrolne w zapobieganiu powikłaniom
Spotkanie 27. Zapobieganie chorobom oczu i utracie wzroku
Retinopatia cukrzycowa
- Jak ustrzec się retinopatii cukrzycowej?
Zaćma
Jaskra
Pomoc dla słabo widzących z powodu cukrzycy
- Jeszcze raz o zapobieganiu
- Pomoc Polskiego Związku Niewidomych
- Trudne problemy codziennego życia
Spotkanie 28. Zapobieganie cukrzycowej chorobie nerek (nefropatii cukrzycowej)
Spotkanie 29. Zapobieganie neuropatii cukrzycowej
Neuropatia czuciowa i ruchowa
Neuropatia autonomiczna
Spotkanie 30. Zapobieganie niedokrwiennej chorobie serca
Zapobieganie miażdżycy tętnic
Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym
Co możesz zrobić, żeby zapobiegać chorobom serca i naczyń?
Spotkanie 31. Zapobieganie udarowi mózgu
Spotkanie 32. Zapobieganie zespołowi stopy cukrzycowej i amputacjom
Zagrożenie uszkodzeniem stopy w cukrzycy
Pielęgnowanie stóp
Zasady postępowania zapobiegającego chorobie stóp u chorych na cukrzycę bez owrzodzeń
Zasady postępowania zapobiegającego chorobie stóp u osób, u których powstały owrzodzenia ? zapobieganie amputacjom
Ćwiczenia nóg dla chorych na cukrzycę
Zmiany skórne w przebiegu cukrzycy
Spotkanie 33. Cukrzyca i sfera życia intymnego ? informacje o sprawach, których nie należy się wstydzić
Zaburzenia sfery życia intymnego u mężczyzn
- Czy impotencję można leczyć?
Zaburzenia sfery życia intymnego u kobiet
Przesłanie końcowe.